1403/02/07
حمید رضا مشایخی

حمید رضا مشایخی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی:
تلفن: 35302636

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل بافت متنی و بافت موقعیتی خطبه «نکوهش مردم کوفه» امام علی (ع)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
امام علی (ع)؛ بافت متنی؛ بافت موقعیتی؛ خطبه؛ کوفه
سال 1395
مجله مطالعات ادبي متون اسلامي
شناسه DOI
پژوهشگران حمید رضا مشایخی ، حسینعلی ایازی ، سید اسماعیل حسینی اجداد

چکیده

متون ادبی به واسطه ی چند لایه بودنش، با تأویل ها مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی خطیب، اقناع خوانندگان در فهم بافت متنی در فضای بافت موقعیتی کلام است.اصطلاح بافت معمولا به دو دسته ی بافت کلامی و بافت موقعیتی تقسیم می شود. بافت های متنی به بررسی نقش یک عنصر زبانی در متن و تاثیر آن در تبلور صوری و معنایی متن می پردازد و در پی دستیابی به جلوه های زیبا شناختی متون هستند. منظور از بافت های موقعیتی همان موقعیت خاص تولید متن است. «نکوهش مردم کوفه»، از جمله خطبه هایی است که علی(ع) در جمع مردم کوفه و برای نشان دادن ناراحتی خویش از صفات رذیله ی مردم و انتقاد از آنان در یاری نرساندن محمدبن ابی بکر ایراد فرمودند. آنگاه با یادآوری پیمان شکنی های متعدد کوفیان و مقایسه ی آنها با پیروان معاویه، سعی در تحریک غیرتشان دارند تا آنها را در مقابله با دشمنان فعال سازند. این پژوهش در پی بررسی بافت-های مختلف موقعیتی این خطبه و تأثیر آن در شرایط و تناسب بافت های ساختاری متنی و زیبایی است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که خطبه، به سبب تناسب بافت های ساختاری با بافت های موقعیتی آن، سرشار از ویژگی های بی نظیر ادبی، بلاغی و خطابی است. به کارگیری هنر معانی، بیان و بدیع، و نیز تناسب بافت های ساختاری و متنی با بافت های موقعیتی بر تأثیر خطبه افزوده است.