1403/02/15
مریم آخوندیان

مریم آخوندیان

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم دریایی و محیطی
نشانی:
تلفن: 35305113

مشخصات پژوهش

عنوان
مبانی پلانکتون شناسی
نوع پژوهش
کتاب
کلیدواژه‌ها
پلانکتون، بوم شناسی، زذه بندی پلانکتون، فیتوپلانکتون، تولید اولیه، زئوپلانکتون
سال 1399
پژوهشگران مریم آخوندیان

چکیده

پلانکتون مجموعه ای از ارگانیسم های شناور در دریا است که از ویروس های میکروسکوپی تا عروس های دریایی را در بر می گیرد. پلانکتون ها سرآغاز زنجیره های غذایی در دریاها محسوب می گردند که با وجود کوچک بودن، زی توده ی عظیمی را در این بوم سامانه ها تشکیل می دهند. فیتوپلانکتون ها (ریزجلبک ها)، از انرژی خورشید برای ترکیب دی اکسید کربن و آب و تولید کربوهیدرات و اکسیژن در فرآیند فتوسنتز استفاده می کند و تقریبا نیمی از تولید اولیه جهانی (برابر با 50 میلیارد تن کربن است و یا حدود 125 میلیارد تن قند!) و 90٪ تولید اولیه در بوم سامانه های آبی را به عهده دارند. آن ها همچنین، منابع غذایی زئوپلانکتون ها محسوب می گردند که خود، غذای ماهیان بوده و بدین ترتیب منابع غذایی سایر موجودات دریایی و شکارچیان بزرگتر مانند پرندگان دریایی، کوسه ها و فوک ها و نهنگ ها را تأمین می نمایند. پلانکتون ها همچنین منبع غذایی بزرگترین پستاندار روی زمین، یعنی نهنگ های بالین دار هستند. به این ترتیب، شبکه های غذایی بر اساس پلانکتون ها، پایه و تعیین کننده ی میزان وجود حیات در دریاها است. به بیان ساده، بدون وجود پلانکتون، شبکه های غذایی در دریاها و اقیانوس ها وجود ندارد، گله های ماهی و میگو ناپدید می گردد و دیگر هیچ شکارچی مانند خرس قطبی یا فوک خزری وجود نخواهد داشت. علاوه بر ماهی، بسیاری از موجودات دریایی نیز در بخشی از چرخه ی حیات خود، زندگی پلانکتونی دارند مانند لارو میگو ها، خرچنگ ها، و غیره، که این زئوپلانکتون ها برای تغذیه به شدت وابسته به جوامع فیتوپلانکتون هستند. از سوی دیگر، پلانکتون ها در آب های سطحی زیست نموده و تغییرات دمای سطح دریا، که تحت تاثیر دمای هوا قرار دارد، به شدت حیات این مخلوقات شگفت انگیز را تهدید می نماید. با در نظر گرفتن تغییرات آب و هوایی رخ داده در کره ی زمین، و نیز انواع تهدیدات محیطی که توسط انسان ها برای جوامع آبزیان ایجاد گردیده است، در دهه های اخیر، اهمیت مطالعه پلانکتون ها با توجه به نقش حیاتی آن ها در بوم سامانه های آبی بیشتر مورد توجه زیست شناسان دریایی و محققین در این زمینه قرار گرفته است. اگرچه تحقیقات گسترده ای در دنیا در خصوص پلانکتون ها صورت پذیرفته و در حال انجام است، اما متاسفانه تا کنون منابع بسیار محدودی به زبان فارسی در مورد دانش پلانکتون شناسی در کشور چاپ شده که دانشجوی