مسئله نفس به تنهایی و مراتب آن در بحث انسان شناسی یکی از مسایل مهمی است که همواره از دغدغه های فیلسوفان مسلمان بوده است چرا که اگر وجود نفس و قوای نفسانی در انسان و سایر موجودات اثبات نشود بحث معاد، برپایی قیامت و انسان کامل بی معنا خواهد بود. لذا با توجه به اهمیت این مساله، این پایان نامه سعی دارد با روش توصیفی _تحلیلی دیدگاه ها و ادله های فیلسوفان نامی مسلمان چون ابن سینا و ایت الله جوادی را در باب اثبات نفس، مراتب و انواع آن را مورد بررسی قرار دهد. آنچه ابن سینا به اثبات آن همت می گمارد اثبات اشتراک نفس درحیوان، نبات و انسان است، که وی معتقد است نفس داخل در مقوله ی جوهر است و جسم نیست و آیت الله جوادی نیز پس از ارزیابی و داوری براهین ابن سینا به تاسی از وی معتقد است نفس جوهری است که ذاتا مجرد از ماده است که در مقام فعل به آن تعلق دارد. ابن سینا در مورد مراتب نفس دیدگاهشان این است که برای نفس ناطقه مراتبی وجود دارد و به واسطه ی همین نفس است که انسان می تواند به عقل فعال دست پیدا کند و آیت الله جوادی در مراتب نفس با ابن سینا هم عقیده بوده و معتقد است همانگونه که جهان هستی دارای عوالم چهارگانه است نفس انسان نیز دارای مراتب چهارگانه مادی، مثالی، عقلی و الهی است.
