اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها می گوید هیج عملی جرم نیست، هیچ مجازاتی بدون قانون قابل اعمال نیست، هیچ محکمه ای بدون قانون نمی تواند دادرسی کند و هیچ محکمه ای نمی تواند بدون رعایت آیین دادرسی به قضاوت بپردازد. اگر یک از این مؤلفه های چهارگانه وجود نداشته باشد هیچ امنیتی برای فرد و به تبع آن برای جامعه وجود ندارد. در این مقاله ضمن تبیین اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها به موارد عدول از این اصل در قوانین موضوعه ایران اشاره گردید.