عیسی جوکار سرهنگی

پهنه بندی مناطق مختلف با بهره گیری از روش های دقیق و مناسب برای برنامه ریزی های توسعه روستایی اهمیت زیادی دارد. به منظور تحلیل عوامل طبیعی موثر بر تراکم روستاها و تهیه نقشه پهنه بندی بخش کوهستانی استان مازندران در این تحقیق عوامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه، جنس زمین، دما، بارش و فاصله از رودخانه به عنوان لایه های اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفته اند. پس از محاسبه فراوانی روستاهای موجود در هر طبقه از عوامل و وزن-دهی به آنها با استفاده از مدل ارزش اطلاعات، لایه های ساخته شده در محیط ArcGIS با هم تلفیق و از جمع جبری نقشه های وزنی، نقشه پهنه بندی منطقه تهیه گردید. برای تهیه نقشه پهنه بندی با استفاده از مدل همبستگی، وزن هر عامل با استفاده از نرم افزار SPSS به دست آمد و در وزن طبقه های آن عامل ضرب شد. نتایج بیانگر آن است که طبقه ارتفاعی 1000-500 متر با شیب 20-10درصد، جهت دامنه ی جنوبی، جنس آبرفت‌های کواترنر، دمای 15-10 درجه سانتی گراد، بارش بیشتر از 800 میلی متر و فاصله کمتر از 300 متری تا رودخانه‌ها برای توسعه روستایی تناسب بیشتری دارند. همچنین نتایج به دست آمده از ارزیابی مدل‌ها با شاخص نسبت تراکمی نشان داد که مدل ارزش اطلاعات برای پهنه بندی منطقه مناسب‌تر است.