1403/09/01
علی اکبر جهانی

علی اکبر جهانی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 9113110071

مشخصات پژوهش

عنوان
واکاوی حکم قتل ناشی از اشتباه هدف در فقه امامیه
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
قتل، اشتباه در هدف، ماهیت قتل، قانون مجازات اسلامی
سال 1403
مجله پژوهش های فقه و حقوق
شناسه DOI
پژوهشگران الهام صالحی ، علی اکبر جهانی

چکیده

اشتباه در قتل یکی از موضوعات بحث ‌برانگیز در فقه و حقوق جزاء به شمار می‌رود که صور مختلف آن عبارت است از: اشتباه در هویت، اشتباه در هدف و اشتباه در فعل. با عنایت به این که قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 صراحتا به بحث اشتباه در هویت پرداخته است اما حکم دو صورت دیگر، در قانون مورد تصریح قرار نگرفته است بین فقهای عظام و به تبع آنان در بین حقوق‌دانان، در حکم اشتباه در هدف اختلاف است. آنچه که در مسأله اشتباه در هدف محل بحث می‌باشد این است که آیا قتل ناشی از اشتباه در هدف، عمد محسوب می‌شود یا شبه عمد و یا خطای محض؟ آیا مرتکب مستحق قصاص است یا باید دیه پرداخت کند؟ با عنایت به خلأ قانونی که در این قسم از اقسام قتل وجود دارد، بازخوانی و نقد مبانی فقهی به روش کتابخانه‌‌ای و اسنادی و نیز به کار بردن شیوه‌ی توصیفی – استدلالی و تحلیلی – تفسیری حاکی از آن است که هرگاه جانی در اثر اشتباه در هدف مرتکب قتل مجنیٌ‌علیه شود، عمل ارتکابی شبه عمد محسوب می‌شود و قاتل مستحق پرداخت دیه خواهد بود، مگر این که مرتکب قتل فرد محقون‌الدم را داشته باشد ولی در اثر اشتباه در هدف، تیر به محقون الدم دیگر که مقصود او نیست اصابت کرده و به قتل برسد و احتمال آسیب وجود داشته باشد در این صورت قتل عمد محسوب می‌گردد.