۱۴۰۴/۰۲/۰۳
علی اکبر ایزدی فرد

علی اکبر ایزدی فرد

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: ۰۱۱۳۵۳۰۲۶۰۹

مشخصات پژوهش

عنوان
مبانی فقهی و حقوقی دفاع مشروع در خارج از مرزها
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
جهادQ۲ دفاع پیشدستانهQ۲ دفاع خارج از مرزQ۱ دفاع مشروعQ۲ مرزهای جغرافیایی
سال 1397
مجله فصلنامه راهبرد دفاعی
شناسه DOI
پژوهشگران سید هادی رمضانی کریمی ، عباس نیکزاد ، علی اکبر ایزدی فرد

چکیده

بر اساس مبانی فقه اسلامی و نیز اصول پذیرفته شده در حقوق بین­ الملل, دفاع مشروع محدود به مرزهای جغرافیایی یک کشور است و دفاع در خارج از مرزهای جغرافیایی همواره محل اختلاف­ نظر صاحب نظران بوده است. در این تحقیق, مشروعیت دفاع در خارج از مرز در دو حوزه دفاع از خود و دفاع از دیگران, با کنکاش در مبانی فقهی (آیات, روایات, عقل و اجماع) و اصول حقوق بین­ الملل (منابع مکتوب بین المللی, رهنامه حقوقی و عقل) موردبررسی قرار گرفته است. بررسی منابع فقهی معتبر و نظریه­ های حقوقدانان در حقوق بین­ الملل و رویه و عرف بین­ المللی نشان می دهد, در حوزه دفاع از دیگران, مصداق­ هایی چون دفاع از هم پیمان و مداخله با دعوت یا رضایت کشور موردتهاجم (با رعایت الزام­ های حقوقی), براساس مبانی اسلامی و موازین حقوق بین­ الملل قابل توجیه است و در حقوق اسلامی, مشروعیت مواردی چون دفاع از سرزمین های اسلامی, دفاع از مسلمانان و ملت­ های مظلوم غیرقابل تردید است. مشروعیت دفاع پیشدستانه (دفاع از خود در خارج از مرزها), در جایی که ورود خسارت, قطعی یا نزدیک به قطعی بودن­ , همراه با قرائن متقن باشد و توسل به زور برای دفاع از خود در برابر آن خطر, ضرورت داشته باشد, براساس مبانی (عقلی) اسلامی و رهنامه برخی از حقوقدانان پذیرفته شده است. در هر دو قلمروِ دفاع از دیگران و دفاع از خود, مشروعیت دفاع خارج از مرز در موارد استثنایی (در عین رعایت محدودیت­ های توسل به زور) قابل اثبات است.