ادبیات پایداری را میتوان از جمله حوزههایی برشمرد که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق و استبداد داخلی، فقدان آزادیهای فردی و اجتماعی، غصب سرزمین و سرمایههای ملی و هجوم و حمله دشمنان داخلی و خارجی شکل گرفته است. موضوع ادبیات مقاومت به عنوان ادبیاتی پویا، یکی از مباحثی است که امروزه مورد توجه ویژه پژوهشگران قرار گرفته است. این ادبیات بیانگر دردها و رنج هایی است که اغلب کشورها در برههای از زمان متحمل شدهاند. بر این اساس، پژوهش زیر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد بررسی مبانی تاریخی پایداری از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی در ایران و تأثیر آن بر جنگ تحمیلی است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در جریان جنگ تحمیلی، شاعران و مورخان مهمترین مولفههای پایداری تأثیرگذار در جنگ را به تصویر کشیدند؛ چنانچه ادبیات دفاع مقدس دربرگیرنده مفاهیم گستردهای از مبانی تاریخی پایداری هستند که از جمله آنها میتوان ستایش آزادی و آزادگی، ستایش مجاهدان و ستم ستیزان، دعوت به توحید، یکپارچگی و همدلی و پرهیز از تفرقه و گسستگی، مبارزه استبداد و حامیان آن، ستایش جهاد، شهادت و بهرهگیری از اساطیر شاهنامهای و چهرهای حماسی، استفاده از عناصر دینی و فرهنگی و ارزشهای عاشورا و تشیع اشاره نمود.
