1403/09/04
هادی بیاتی

هادی بیاتی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 011-35302608

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی معرفت ضروری و فطری بودن علم امام(ع) از دیدگاه زراره بن اعین
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها
زراره بن اعین، معرفت ضروری، فطری بودن علم امام(ع).
سال 1403
پژوهشگران هادی بیاتی ، سید باقر حسینی کریمی

چکیده

زراره ابن اعین چهره درخشان و بسیار تأثیرگذاری است که جایگاه والایی در نزد اهل بیت (علیهم السلام) داشته است. یکی از موضوعات مورد توجه زراره بن اعین تأکید به معرفت ضروری و فطری بودن علم امام(ع) است. چنانچه در مسئله‌ی معرفت ضرروی با توجه به اختلاف نظری که در میان اهل حدیث و معتزله وجود داشت، همین اختلاف نظر در میان متکلمان شیعی نیز وجود داشته است. بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی درصدد بررسی مبحث معرفت ضروری و فطری بودن علم امام(ع) از دیدگاه زراره بن اعین است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که با مطالعه روایاتی که زراره در بحث معرفت اضطراری نقل کرده است، اصل قول به معرفت اضطراری به ایشان قابل انتساب می‌باشد. در بحث معرفت ضروری شهرستانی، این قول را به صراحت به زراره نسبت داده است. اشعری هم بعد از بیان هشت قول متفاوت در این باره، نظر زراره را هم نقل کرده است. در بحث فطری یا ضروری بودن علم امام(ع) روایات فراوانی نقل شده است. علامه مجلسی در باب مستقلی تحت عنوان خاصی به نام (باب انهم علیه السلام محدّثون مفهّمون) چهل و هفت روایت از مصادر مختلف نقل کرده است.. در مسند زراره هم هفده روایت از او در مسئله فطری بودن یا ضروری بودن علم امام(ع) نقل شده است. از بین مورخان و مقالات نویسان تنها شهرستانی با صراحت مسئله ضروری بودن یا فطری بودن علم امام(علیه السلام) را به زراره نسبت داده است.