.1 چکیده آنچه از دل واقعهی غدیر به دست میآید این است که مسئولیت جامعهی اسلامی از آن حضرر علری )علیرهالسرلا( بروده و ایرن واقعیت را نیز پذیرفتهایم که حاکمیت جامعهی اسلامی از مسیر خود خارج شده است؛ امّا آنچره کره درکرخ سر ت و بسریار اسفناک است این که سند این انحراف به کسانی بر میگردد که از چهرههای برجسته و با نفوذ اسلامند؛ که تش یص این گروه و تحلیل درست ش صیت آنان بسیار دشوار است، زیرا از یک طرف منتسب به صرحابی پیامبرنرد و از طرفری دیبرر برا چنرین جایباهی بسیاری از افراد را همراه خود کرده و به جنگ با حاکمیت حق واداشتهاند. این مقاله در پی پاسخ به علل و عوامل انحراف عامّهی مرد( و چرایی شرکت آنها در جنگ جمل اسرت کره برا بررسری کترب تاری ی، حدیثی، تفسیری، و س نان اما( علی )علیهالسلا( در نهج البلاغه و... به توصیف، تحلیل و ریشهیابی این انحراف پرداختره است، نتیجهی حاصله این است که عواملِ انحرافِ عامّهی مرد( در جمرل عبرار اسرت از عوامرل درونری کره شرامل حجرا معاصر ، کینه توزی، دنیاخواهی، عد( شناخت حق و...، و عوامل بیرونی شامل وجود ش صیتهای برجسته صحابی در جبهه- ی م الف، شیوهی حکومت عثمان و حضر علی )علیهالسلا( میباشد. تأکید این نکته ضروری است که مهمترین عوامل انحرراف در عامّهی مرد(: عد( شناخت حق، وجود ش صیتهای برجسته صحابی در جبههی م الفِ اما( علی )علیهالسلا( و سنجخ حرق و باطل با ش صیتهای برجستهی صحابی صدر اسلا( است.
