مسئولیت‌پذیری از جمله ویژگی های اخلاقی است که در آموزه های دین مبین اسلام در زمره سجایای افراد با ایمان قرار داشته و نقطه مقابل آن بی‌تفاتی و بی‌اعتنایی در ابعاد فردی و اجتماعی مورد نقد و نکوهش در قرآن و کلام معصومین(ع) می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی علل و آثار بی‌تفاوتی فردی و اجتماعی در قرآن و کلام معصومین(ع) بود و این تحقیق با بهره‌مندی از آیات قرآن کریم و احادیث نورانی حضرات معصوم علیهم‌السلام به مطالعه زمینه‌ها و علل مسئولیت‌ناپذیری و آسیب‌های بی‌تفاوتی فردی و اجتماعی و نیز پیامدهای آن پرداخت. روش تحقیق رویکرد تحلیلی بود که داده های به روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و سپس مورد مقایسه و استنتاج قرار گرفتند. نتایج حاصل از یافته های پژوهش با استناد به آیات قرآن و کلام معصومین (ع) نشان داد بی‌تفاوتی فردی و اجتماعی شامل عوامل و زمینه های متعددی از قبیل سستی ایمان و باور دینی، ناآگاهی و عدم معرفت، اراده ناکافی، ترس و عدم شهامت، ناامیدی از نتیجه اثربخش، دوستی و شفقت افراطی، خجالت و کمرویی، طمع کاری، عدم شکیبایی، اقدامات دشمنان اسلام و فریب و وسوسه های شیطانی است می باشد. همچنین از منظر قرآن و کلام معصومین(ع)، معضل بی تفاوتی دارای پیامدها و عواقب فردی منفی و غیرقابل جبرانی در دنیا و آخرت بوده و آثار اجتماعی، معنوی و اقتصادی قابل توجهی دارد. جمله راهکارهایی که برای مقابله و غلبه بر بی تفاوتی و مبتنی بر کلام معصومین و قرآن می توان بیان کرد توجه به جایگاه، اهمیت، عظمت و فضیلت مسئولیت‌پذیری در آیات قرآن و احادیث حضرات معصوم علیهم‌السلام و همچنین تقویت روحیه ایمان و تقوا در فرد، اجرا و نظارت حکومت، مسئولان و علماء، نظارت عمومی و همگانی مردم بود.
