فرهنگ، نمود شخصیت انسانها و جوامع آنها است که جنبههای اعتقادی، عبادی، اجتماعی، اخلاقی و دیگر امور آنها را به نمایش میگذارد؛ اگر در بین غذا و آب و اکسیژن بخواهیم درجۀ ضرورت را نمرهگذاری نماییم رتبت اکسیژن در صدر آنها قرار میگیرد زیرا اگر چند صباحی غذا یا آب نخورده باشیم بلکه بتوانیم دوام بیاوریم ولی اگر هوا )اکسیژن( را دقایقی اندک به خود نرسانیم از کار میافتیم؛ فرهنگ به فرمایش مقام معظم رهبری به مانند اکسیژن است که آن را استنشاق میکنیم. نهجالبلاغه کتابی است که برخی از فرمایشات امام علی)ع( در قالب خطبه، نامه و حکمت در آن جمعآوری شده است و امام )ع( در آن از موضوعات مختلف از جمله از فرهنگ و اقدامات و اصلاحات فرهنگی سخن به میان آورده است. پژوهش حاضر که بر روش توصیف و تحلیل استوار است با استفاده از کلام امام علی )ع(، روشهای امام )ع( را در اقدامات و اصلاحات فرهنگی چون تبیین و تبلیغ دین اسلام، تشریح آداب معاشرت، عدالت فراگیر، علم آموزی، اندیشه ورزی، توجّه به تعلیم و تربیت، و... احصاء نموده است تا در جوامع انسانی از جمله جامعۀ اسلامی ایران بکار آید.