1403/09/13
محمدرضا حق جو

محمدرضا حق جو

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: 0000-0002-4693-5587
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران.
تلفن: 01135302724

مشخصات پژوهش

عنوان
گونه شناسی سیر تکوینی منطقه شهری چند مرکزی مازندران مرکزی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
چند مرکزی، گونه شناسی منطقه شهری، مازندران مرکزی.
سال 1394
مجله پژوهشهاي دانش زمين
شناسه DOI
پژوهشگران هاشم داداشپور ، محمدرضا حق جو ، مجتبی شهابی شهمیری

چکیده

پس از گذشت دو دهه از تلاش جهانی برای تعریف و برنامه­ریزی مناطق شهری چند مرکزی، همچنان این مفهوم یکی از مبهم­ترین اصطلاحات ممکن به شمار می­رود. بخشی از این ابهام به فرایند شکل­گیری و تکوین این مناطق در نقاط مختلف دنیا باز می­گردد. به عبارتی مناطق شهری چند مرکزی مانند هر پدیده­ دیگری متناسب با ماهیت و چیستی خود، در مواجهه با فرآیندها، روندها و مسائل رفتارهایی مختص به خود را بروز می­دهد. از این رو، درک این فرایندها و سیر تکوینی این مناطق، به فهم برنامه­ریزان از مورفولوژی چند مرکزی، روابط بین آنها و تعاملات مدیریتی آنها کمک خواهد کرد. بر این اساس، مقاله حاضر سعی دارد تا مشخص کند منطقه شهری چند مرکزی مازندران مرکزی از چه سیر تکوینی پیروی می­کند و در چه مرحله­ای از توسعه چند مرکزی به سر می­برد. بدین منظور با استفاده از گونه­شناسی سیر تکوینی الگوی توسعه شهری چند مرکزی توسط چمپین (2001)، دو بعد مورفولوژیک و چند مرکزی منطقه شهری مازندران مرکزی مورد سنجش قرار گرفت. بدین منظور برای سنجش بعد مورفولوژیک از تغییرات عملکردی شاخص­های جمعیتی مانند آنتروپی و نخست شهری، و برای سنجش بعد عملکردی از روش حوزه ارتباطی با استفاه از جریان سفرهای آونگی در طول سه دهه استفاده گردید. با بررسی تغییرات دو بعد چند مرکزی مورفولوژیک و عملکردی منطقه شهری مازندران مرکزی در طول یک دوره سی ساله، روشن شد که برخلاف فرضیات مطرح شده مبنی بر الگوی چند مرکزی-شبکه­ای در مازندران، محدوده مطالعه متشکل از چهار منطقه شهری عملکردی است که سهم اصلی سفرهای آونگی منطقه را در درون شهرستان خود تعریف می­کنند. بدین ترتیب با توجه به نبود مرکزی مسلط و سلسله­مراتبی روشن، تعدد و نزدیکی مراکز به یکدیگر این منطقه به عنوان یک مد ائتلافی از توسعه شهری چند مرکزی در بین مراحل دوم و سوم تشخیص داده شد.