تحقیق حاضر معطوف به این هدف اصلی است تا برخی از مهمترین الگوها و تعیین کننده های مرتبط با نگرش دینی را مورد بررسی و شناسایی قرار دهد. چارچوب تئوریک این تحقیق مبتنی بر نظریه های جامعه پذیری دینی، نوگرایی و تغییرات بنیادین در نظام ارزشهای جامعه است که برپایه یک رویکرد فرهنگی اجتماعی و جمعیت شناختی به بررسی و تبیین تحولات و تغییرات جوامع معاصر ازجمله در حوزه های مرتبط با دین و نگرش دینی می پردازند. تحلیل های این مقاله مبتنی بر داده های یک پژوهش پیمایشی است که جمعیت نمونه آن را تعداد 4267 نفر از مردان و زنان 15 ساله و بالاتر ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستانهای منتخب ایران تشکیل داده اند. مطابق تحلیل های مقدماتی مبتنی برمؤلفه های چهارگانه نگرش دینی در این تحقیق، گرچه سطح دینداری نسبت قابل ملاحظه ای از جمعیت نمونه تحقیق در حد بالا و زیاد است، اما تحلیل های تفصیلی این تحقیق نشان داد که این الگوهای کلی نگرش دینی بطور برجسته ای تحت تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل سن، جنس، محل سکونت، وضعیت تأهل، تحصیلات است بطوریکه روستائیان بیش از شهرنشینان، متأهلین بیش از مجردین، بزرگسالان و سالمندان بیش از نوجوانان و جوانان، کم سوادان و بی سوادان بیش از افراد با تحصیلات عالی، دارای نگرش دینی قوی تر و شدیدتری می باشند.همچنین مؤلفه های مرتبط با رویکرد افراد نسبت به نقشهای جنسیتی دارای تأثیرات معنی داری بر نگرش دینی آنان است. در مجموع، نتایج تحقیق حاضر را می توان درچارچوب تئوری های نوگرایی و تغییرات بنیادین در نظام ارزشهای جامعه تبیین کرد بدین معنا که نگرش دینی بطور معنی داری تحت تأثیر رویکردهای نوگرایانه و غیرسنتی می باشد.
