1403/09/01
فتانه محمودی

فتانه محمودی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: -
تلفن: 01135302720

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی سیر تحول نقش هارپی در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا دوران معاصر
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
هنر یونان، هنر ایران، هارپی، نمادخیر و شر، اسطوره.
سال 1396
مجله هنرهای زیبا هنرهای تجسمی
شناسه DOI
پژوهشگران نجیبه رحمانی ، فتانه محمودی

چکیده

تمدن های کهن خواستگاه مخلوقات ترکیبی چون هارپی بودند؛ این مخلوقات به انسان در برابر ناشناخته های طبیعت، قدرت مقابله می بخشیدند؛ هارپی، مخلوق ترکیبی متشکل از سر انسان و بدن پرنده است که در تمدن ایران و یونان وجود داشت، این دو تمدن مهم با توجه به جهان بینی خویش از این نقش استفاده کردند و آن را به ادوار پس از خود انتقال دادند. این پژوهش در پی آن است تا روند تحول نقش هارپی را در هنر ایران و یونان بررسی نماید، از آنجا که نقش هارپی در هنر یونان پیش از میلاد پر رنگ تر بود و از آن سو در ایران دوره اسلامی بیشتر شاهد ظهور نقش هارپی بوده، دوره ی تاریخی ملاک اصلی قرار نگرفته است و هدف کلی پژوهش روند تحول مفهومی و ترسیمی این نقش در دو تمدن ایران و یونان است تا از ماحصل آن تفاوت های موجود در نگرش فکری و هنری دو تمدن کهن عیان گردد؛ پرسش اصلی این موضوع است که چطور یک نقش مشترک با خاستگاه معنایی مشترک طی روند رشد دو تمدن تغییر مضمون داده است و معانی کاملاً متفاوتی کسب می کند. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی تطبیقی جایگاه هارپی در هنر یونان و ایران پرداخته می شود تا از این منظر معنا و مضمون آن از جهات مختلف بررسی گردد. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که شکل هارپی به عنوان انسان_ پرنده، محتوایی ملکوتی را تداعی می نماید و در هنر ایران به خصوص دوره ی اسلامی به این مضمون پیوند خورده است؛ اما در هنر یونان، هارپی مخلوقی منفور است و کاربردی روایی دارد؛ در واقع او جز خیل نیروهای شروری است که باید حضور داشته باشند تا توسط قهرمان اسطوره ای نابود شود و این برخورد روایی، هیچ ارزشی را بدین نقش اعطا نمی کند و خود نمایشی از تفاوت تفکر معنوی و انسان محور در دو تمدن است.