بی نظمی یکی از آسیب های جدی جامعۀ ایرانی بخصوص در فضای شهری است که تحت تأثیر عوامل مختلف قرار دارد؛ در این میان، پیوند اجتماعی در بروز رفتار اجتماعی نقشی کلیدی دارد. ضعف پیوند اجتماعی یا فرسایش سرمایۀ اجتماعی موجب بی نظمی در دو بعد فیزیکی و اجتماعی می شود. بر این اساس، این تحقیق با تأکید بر عامل فرسایش سرمایۀ اجتماعی بر اساس نظریۀ پاتنام و فوکویاما، به بررسی عوامل مؤثر بر بی نظمی در فضای شهری می پردازد. روش تحقیق این پژوهش پیمایش بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. بدین منظور 400 نفر از ساکنان شهر تهران با روش نمونه گیری خوشه ایِ چندمرحله ای انتخاب شدند؛ در نهایت سه منطقۀ اقتصادی اجتماعی بالا (منطقۀ 4)، متوسط (منطقۀ 11) و پایین (منطقۀ 16) انتخاب شده است. نتایج حاکی از آن است که میزان کل بی نظمی در میان شهروندان تهرانی در حد متوسط است. در تحلیل دومتغیره، همۀ متغیرهای مستقل با بی نظمی در دو بعد آن رابطۀ معنا دار و مثبتی داشته اند. همچنین مؤلفه های ذهنی فرسایش سرمایۀ اجتماعی (بی اعتمادی اجتماعی، هنجارهای ذهنی مشارکت، احساس آنومی) توانستند 24 درصد و مؤلفه های عینی فرسایش سرمایۀ اجتماعی (ضعف روابط رسمی و غیر رسمی و ضعف کنترل اجتماعی) 19 درصد از تغییرات بی نظمی در دو بعد آن (فیزیکی- اجتماعی) را تبیین کنند. در کل فرسایش سرمایۀ اجتماعی (عینی و ذهنی) توانسته است 42 درصد از تغییرات بی نظمی را تبیین کند. تأثیر هر دو بعد بر بی نظمی مثبت بوده است.
