در نگارش پیش گفتار یا مقدمه ی پژوهش ها و تألیفات عصر حاضر از اصولی تعریف شده تبعیت می شود که عبارت اند از: بیان مسأله و ضرورت تحقیق، بیان پیشینه یا ادبیات تحقیق، گزارشی از مراحل انجام کار یا روش کار، تعیین محدوده ی پژوهش و فهرست مطالب، فرضیه تحقیق و .... اما در متون قدیم این دیباچه ها بودند که متکفّل پرداختن به چنین اصولی به شمار می آمدند. دیباچه که به مناسبت آرایش خطبه ی کتاب را نیز گویند، قدمتی به درازای تألیف دارد. دیباچه در متون قدیم، از نظر ساختار شکلی، عناصر و قالب های نسبتاً ثابتی داشته است. شاید در بادی امر به نظر برسد که نظام مندی وروش مندی در تألیف و تحقیق، محصول دنیای مدرن است و متون نگارش یافته در قرون ماضیه از این امتیاز عاری اند؛ اما ما در پژوهش حاضر با بررسی ویژگی های ساختاری و محتوایی دیباچه ی مرزبان نامه و مقایسه ی آن با اجزا و ارکان مقدمه های متون جدید نشان خواهیم داد که گر چه این اثر متنی کهن محسوب می شود که در قرن هفتم هجری نوشته شده است؛ اما هم چون ساختارهای مقدمه ی متون و پژوهش های عصر حاضر همه ی اجزا و ارکان مورد نظر را در خود دارد.
