نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچکخان جنگلی و به مدّت 7سال به طول انجامید، با جلب و جذب اقشار محروم و ستمدیدهی جامعه، خاصه طبقهی دهقانان (رعیت) که دیرزمانی در سیطرهی ستم اربابها بودند، الگویی شد برای آفرینش آثار ادبی. دلباختگی اعتمادزاده به نهضت جنگل، در کنار شیفتگیاش به آموزههای حزبی دستمایهی نوشتن رمان دختر رعیت میشود. پژوهش حاضر که به شیوهی توصیفی ی تحلیلی و با بهرهگیری از امکانات و ابزار کتابخانهای نوشته شدهاست، میکوشد تا به بررسی دگردیسی تیپ ی شخصیتهای رمان دختر رعیت از مرحلهی ستمپذیری و سرخوردگی به مرحلهی کُنشمندی و انقلابیگری بپردازد. بر اساس نتایج این رمان، دو تیپ ی شخصیت احمدگل و رستمعلی بر اساس دو آموزهی مکتب رئالیسم سوسیالیستی، یعنی «توجّه به طبقهی فرودین» و «دگردیسی شخصیتی» شکلگرفته و نویسنده بر اساس مختصات فکری و حزبی خود آنان را آفریدهاست. واژههای کلیدی: نهضت جنگل، اعتمادزاده، دختر رعیت، تیپ، دگردیسی فکری