مرتضی دوستی

تعیین مکان بهینه ورزشی، از وظایف مهم برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان شهری است. در همین راستا هدف از تحقیق حاضر مکان یابی اماکن ورزشی شهر تهران در محیط GIS با استفاده از مدل های تصمیم گیری AHP و MADM بود. روش تحقیق از نظر استراتژی توصیفی و از نظر مسیر اجرا پیمایشی بود که به صورت میدانی انجام شد. محدوده مطالعاتی تحقیق حاضر سه منطقه از شهر تهران، شامل مناطق 3، 8 و 10 می باشد که تلاش شد از شمال، شرق و غرب شهر تهران انتخاب شود و بتواند نماینده مناسبی از مناطق شهری شهر تهران باشد. نمونه آماری تحقیق سالن های ورزشی سرپوشیده با کف پولی یورتان بودند. در بخش اول تحقیق برای اطمینان از درستی معیارهای شناسایی شده مؤثر بر مکان یابی امکان ورزشی از روش دلفی استفاده شد. اعضاء گروه دلفی در مجموع 22 نفر از خبرگان شامل اساتید مدیریت ورزشی بودند که به صورت غیر تصادفی هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. بدین منظور پرسشنامه ای تهیه و در دو دور بین گروه دلفی توزیع گردید. در مرحله اول اعضای گروه دلفی به صورت بلی یا خیر به گزینه ها پاسخ دادند و در مرحله دوم پرسشنامه ساخته شده پس از پایان مرحله اول در مقیاس پنج ارزشی لیکرت به پاسخ دهندگان برای اظهار نظر مجدد ارسال گردید و در نهایت 21 معیار منتخب اثرگذار بر مکان یابی اماکن ورزشی شهر تهران تدوین شد. در بخش دوم به منظور وزن دهی به معیارهای مستخرج از پنل دلفی تحقیق، نظرات 8 تن از متخصصان با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید و به شیوه تحلیل سلسه مراتبی (AHP) وزن دهی شد. در بخش سوم جهت بررسی وضع موجود اماکن ورزشی مناطق 3، 8 و 10 شهر تهران از روش میدانی استفاده شد و نقشه های مربوط به معیارهای تحقیق، با استفاده از نرم افزارهای Google Earth و Auto Cad استخراج و به لایه اطلاعاتی در GIS تبدیل شد. در ادامه عملیات زمین مرجع کردن لایه های موجود در نرم افزار ArcGIS صورت پذیرفت و لایه های رستری حریم تهیه گردید و در نهایت همپوشانی لایه ها با اعمال وزن های حاصل از اولویت بندی AHP انجام شد و موقعیت مکان های موجود در طیف هایی از کاملاً مناسب تا کاملاً نامناسب برای هر کدام از مناطق سه گانه محدوده مطالعاتی تحقیق قرار گرفت. در بخش چهارم با مراجعه میدانی به نواحی کاملاً مناسب مشخص شده در بخش قبل، نقاط مناسب مکان یابی شد و در بخش آخر رتبه بندی مکان هایی که در موقعیت کاملاً