مرتضی دوستی

زمینه و هدف: ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی رواﻧﯽ کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی در کشف اﺳﺘﻌﺪاد آن ها به عنوان ورزﺷﮑﺎرانی ﻣﻮفق در آینده بسیار ﻣﻬم اﺳﺖ؛ بنابراین هدف این پژوهش، ارائهٔ مدل استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان براساس مهارت های روان -تنی، شناختی، مقابله ای و روانی پایه در آن ها بود. روش بررسی: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی بود و به روش آمیخته انجام شد. در بخش کیفی، مصاحبهٔ نیمه ساختاریافته با پانزده نفر از خبرگان در حوزهٔ استعدادیابی ورزشی صورت گرفت و پس از رسیدن به اشباع نظری و با روش دلفی 37 مفهوم استخراج شد و درنهایت 21 گویه به تأیید رسید. در مرحلهٔ کمّی، پرسش نامهٔ محقق ساخته با 21 سؤال (طیف پنج ارزشی لیکرت) در حیطهٔ مهارت های روان شناختی (روان- تنی، شناختی، مقابله ای، روانی پایه) پس از تأیید با روایی همگرا و پایایی درونی بین 210 نفر از متخصصان استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان که کفایت نمونه گیری آن ها با آزمون KMO و بارتلت بررسی شد، به صورت هدفمند توزیع و جمع آوری شد. بررسی روایی سازه ازطریق تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای PLS Smart نسخهٔ 3 و SPSS نسخهٔ 23 در سطح معناداری (0٫05=α) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، روایی همگرا (0٫714=AVE) و پایایی درونی (0٫909=CR) پرسش نامه به تأیید رسید. برپایهٔ تحلیل عاملی تأییدی مشخص شد، سازه های مهارت های روان شناختی در چهار عامل اصلی دسته بندی شدند و بر این اساس مهارت های روانی پایه (0٫027=p، 0٫787=β)، مهارت های روان-تنی (0٫042=p، 0٫734=β)، مهارت های شناختی (0٫039=p، 0٫669=β) و مهارت های مقابله ای (0٫048=p، 0٫641=β)، به عنوان شاخص های روان شناختی در استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی تبیین شدند. باتوجه به مقادیر 0٫87=AGFI، 0٫94=GFI، 0٫97= CFIو 0٫049=RMSEA، مدل از برازش خوبی برخوردار بود. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان از شاخص های روان شناختی در استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی به عنوان معیاری تشخیصی استفاده کرد.