باقر سیدعلیپور

جلبکها نقش مهمیدر کشاورزیدارند و به عنوان کودو محرکزیستیو تثبیتکننده خاک استفاده میشوند.سیانوباکتریهانیزقادر به تثبیتنیتروژناتمسفری بودهوهمچنین دارایپتانسیلفوق العادهایبرایتولیدطیفگستردهایاز متابولیتهایثانویههستند. سیانوباکتریبه عنوان منبع آیندهنگر و غنیاز ترکیباتفعال بیولوژیکیتوجه زیادیرا به خود جلب کردهاست. از این رو در پژوهش حاضر ازعصاره جلبکUlva lactucaو سیانوباکتریNostoc communeبه صورت جداگانه درمرحله جوانهزنی و به صورت ترکیبی در مرحله گلدانی استفاده شد. در مرحله جوانه زنی عصاره جلبکU. lactucaدر غلظتهای 4(شاهد)،5،34،55،54،75،344درصد و عصاره سیانوباکتریN. communeدر غلظتهای4(شاهد)،5/35،55،54،75،344درصد استفاده شد. پس از7روزتیمار بذر با غلظتهای تهیه شده از عصارهها در ظروف پتری، شاخصهای رشد شاملارتفاع ساقهچه، طول ریشهچه و وزن کل گیاهچه و همچنین متابولیتهای گیاهی شامل کلروفیلa، کلروفیل b، کارتنوئیدها، فنول و فالونوئید کلسنجش گردید. در مرحله گلدانی گیاهان با ترکیبی از غلظتهای5و34درصد جلبکU. lactucaو غلظتهای5/35،55،54،75و344 درصدسیانوباکتریN. communeتیمار شدهاند. پس از0هفته تیمار،پارامترهای رشد، متابولیتهای گیاهی و فعالیتهای آنتیاکسیدانی گیاهاناندازهگیری شد. نتایج مرحله جوانهزنی نشان داد که تیماربذر با عصاره جلبکU. lactucaدر غلظتهای5،34و55 درصد منجر به افزایش ارتفاع ساقهچه و وزن گیاهچه، در غلظتهای75و344درصد عصاره باعث افزایش میزان کلروفیلaوb، در غلظت5درصد عصاره منجر به افزایش فنول و در غلظتهای54،75و344درصد عصاره منجر به افزایش میزان فالونوئید شد. تیمار بذر با عصاره سیانوباکتریN. communeنیز نشان داد که وزن گیاهچه و ارتفاع ساقهچه در اغلب غلظتهای عصاره افزایش یافت. غلظتهای54،75و344درصد عصاره سیانوباکتری باعث افزایش میزان کلروفیلaوb، کارتنوئید، فنول و فالونوئید شد.در مرحله گلدانی نتایج نشان داد که غلظت5/35درصد عصاره سیانوباکتریN. communeدر ترکیب با هر دو غلظتعصاره جلبکU. lactucaباعث افزایش معنیدار ارتفاع اندام هوایی، طول برگ، عرض برگ، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی شد. قطر ساقه نیز در غلظت5درصدجلبکU. lactuca 8چکیده و344درصد سیانوباکتریN. communeافزایش معنیداری یافت.همه تیمارهای ترکیبی عصاره جلبکU. lactucaو سیانوباکتریN. communeافزایش معنیدار میزان کلروفیلa، bو کارتنوئید را نشان داد. افزایش معنیدار میزان قند در تیمار ترکیبی غلظت5درصد ع صاره U. lactucaو همه غلظتهای عصارهN. communeو درتیمار ترکیبی غلظت34درصد عصارهU. lactucaبا غلظتهای5/35و344درصد عصارهN. communeمشاهده شد. میزان پروتئین نیز در تیمار ترکیبی غلظت5درصد عصارهU. lactucaو غلظتهای5/35، 55و54درصد عصارهN. communeافزایش معنیداری داشت. تیمار ترکیبی با غلظت34 درصدU. lactucaو غلظتهای5/35و344درصد عصارهN. communeافزایش معنیدار میزان فالونوئید را نشان داد. تیمار ترکیبی غلظت5درصد عصاره جلبکU. lactucaبا همه غلظتهای عصاره سیانوباکتریN. communeوتیمار ترکیبی غلظت34درصد جلبکU. lactucaبا غلظتهای54و344درصد سیانوباکتریN. communeمنجربه افزایش معنیدار میزان خاصیت آنتیاکسیدانی عصاره آبی شد. تیمار ترکیبی غلظت34درصد عصاره جلبک U. lactucaبا غلظت5/35درصد عصاره سیانوباکتریN. communeافزایشمعنیدار میزان خاصیت آنتیاکسیدانی عصاره متانولی را نشان داد. فعالیت آنزیمپراکسیدازنیز در غلظتهای 5و34درصد عصاره جلبکU. lactucaبا غلظت5/35درصد عصاره سیانوباکتریN. communeافزایش معنیداری داشت. نتایج پژوهش حاصل نشان داد که عصارههای جلبک U. lactucaو سیانوباکتریN. communeمیتواند به عنوان محرک زیستی در بهبود ویژگیهای رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت موثر باشد. هر دو عصاره میتواند در بهبود پارامترهای رشد و افزایش میزانمتابولیتها در مرحله جوانهزنیموثر باشد. تلفیق این دو عصاره در مرحله گلدانی نیزمیتواند منجربه بهبود پارامترهای رشد، متابولیتهای گیاهیو خاصیت آنتیاکسیدانی شود. به طور کلی به نظر میرسد ترکیب غلظت5درصد جلبکU. lactucaو5/35درصد سیانوباکتریN. communeنقش موثرتری در بهبود رشد گیاه داشته باشد