غدیر عشورنژاد

چکیده: طرح مسئله: استفاده از پتانسیل داده های سنجش از دوری در ارزیابی و پایش منظم دارایی های طبیعی زمین و به ویژه اراضی حاصلخیز کشت محصولات کشاورزی نقش کلیدی در بحث توسعه پایدار دارد. اراضی حاصلخیز برای کشاورزی به دلیل ارتباط مستقیم با بحث امنیت غذایی و تغذیه سالم انسان، جایگاه ویژه ای در مطالعات پدافند غیرعامل دارد. از اینرو استفاده از داده های سنجش از دوری با توجه به قابلیت اثبات شده ای که در این موضوع دارند به عنوان منبع عظیم اطلاعاتی از لحاظ زمانی و مکانی اجتناب ناپذیر است. بر این اساس در این تحقیق با بهره گیری از این پتانسیل، اراضی کشاورزی استان مازندران به تفکیک 22 شهرستان آن برای یک بازه زمانی پنج ساله (2015 تا 2019میلادی) مورد بررسی قرار گرفت و خدمات این اراضی از لحاظ تولید غذا در بحث امنیت غذایی ارزیابی اقتصادی شد. روش پژوهش: برای دستیابی به اهداف تحقیق از محصول سنجش از دوری (پوشش اراضی) سرویس جهانی اراضی برنامه کوپرنیک آژانس فضایی اروپا با قدرت تفکیک مکانی 100 متر مربع که از سنجنده ماهواره PROBA-V با دقتی بالای80 درصد بدست آمده است استفاده شد. در ادامه برای ارزیابی اقتصادی خدماتی که اراضی کشاورزی در بحث امنیت غذایی فراهم می کنند، مدل ارزش گذاری اقتصادی خدمات اکوسیستم کوستانزا به کار گرفته شد. یافته ها: یافته های بدست آمده، مساحت اراضی کشاورزی استان مازندران را برای سال های 2015 تا 2019 میلادی 346990، 346612، 346733، 346771 و 346300 هکتار نشان می دهد. ارزش اقتصادی حاصل از خدمات تولید غذای این اراضی برابر با 06/806، 18/805، 46/805، 55/805 و 45/804 میلیون دلار در سال تخمین زده شده است. نتایج همچنین نشان دهنده آن است که بیشترین اراضی کشاورزی به شهرستان های ساری، بهشهر، بابل و آمل و کمترین اراضی کشاورزی به شهرستان های رامسر، سوادکوه شمالی، عباس آباد و کلاردشت تعلق دارد. با بررسی تغییرات، شاهد روند نزولی مساحت اراضی کشاورزی به میزان 690 هکتار از سال 2015 تا 2019 میلادی و با ارزشی برابر با 6/1 میلیون دلار در سال در استان مازندران هستیم. این روند نزولی تقریبا برای تمامی شهرستان های استان مازندران با مقادیر مختلف اتفاق افتاده است و تنها شهرستان بهشهر افزایشی به میزان 540 هکتار در اراضی کشاورزی خود با ارزشی برابر با 25/1 میلیون دلار در سال داشته است. نتیجه گیری: آنچ