احمد رضایی

کشور ‌‌ایران ‌‌از تنوع ‌‌برخوردار است ‌‌و ‌‌تنوع ‌‌قومی ‌‌اهمیت ‌‌بررسی ‌‌جنبه‌‌های ‌‌متنوع ‌‌آن ‌‌را ‌‌می‌‌طلبد؛ ‌‌ازاین‌رو، ‌‌پژوهش ‌‌حاضر ‌‌به ‌‌دنبال ‌‌درک ‌‌بهتر ‌‌و ‌‌شناخت ‌‌عمیق‌‌تر ‌‌ترکمن‌ها ‌‌و ‌‌بررسی ‌‌بازخوانی ‌‌مردمان ‌‌این ‌‌قوم ‌‌از ‌‌هویت ‌‌قومی ‌‌خود ‌‌است. ‌‌همچنین، ‌‌نگارندگان ‌‌کوشیده‌اند ‌‌تا ‌‌دریابند ‌‌ترکمن‌ها ‌‌چه ‌‌تعریفی ‌‌از ‌‌هویت ‌‌ملی ‌‌در ‌‌برابر ‌‌هویت ‌‌قومی ‌‌دارند ‌‌و ‌‌در ‌‌یک ‌‌قیاس، ‌‌دلبستگی ‌‌آنان ‌‌به ‌‌هویت ‌‌ملی ‌‌چگونه ‌‌است؟ ‌‌در ‌‌این ‌‌راستا، ‌‌با ‌‌مردم ‌‌ترکمن سؤالاتی ‌‌در ‌‌قالب ‌‌مصاحبه‌‌های ‌‌باز ‌‌صورت ‌‌گرفت ‌‌و ‌‌روایات ‌‌با ‌‌روش ‌‌تحلیلی مضمون ‌‌تماتیک ‌‌واکاوی ‌‌شد. ‌‌یافته‌‌ها ‌‌در ‌‌شش ‌‌تم ‌‌اصلی، ‌‌فقر ‌‌اطلاعات ‌‌تاریخی ‌‌ـ ‌‌فرهنگی، ‌‌غلبه ‌‌ملیت ‌‌بر ‌‌قومیت، ‌‌تضعیف ‌‌باورهای ‌‌دینی، ‌‌زبان ‌‌قومی ‌‌و ‌‌رسمی، ‌‌فقدان ‌‌نگرش ‌‌قومی ‌‌انتصاب ‌‌شغلی، ‌‌حضور ‌‌نمادین ‌‌و ‌‌نه ‌‌کاربردی ‌‌ریش‌‌سفیدان ‌‌شکل ‌‌گرفت. ‌‌نتایج ‌‌گویای ‌‌آن ‌‌است ‌‌که ‌‌ترکمن‌ها ‌‌در ‌‌بازخوانی خود ‌‌دچار ‌‌یک ‌‌پارادوکس ‌‌ضعف ‌‌شناختی ‌‌و ‌‌تعلق ‌‌قومی ‌‌هستند. ‌‌ضمن ‌‌آنکه ‌‌در ‌‌یک ‌‌وزنه ‌‌مقایسه، ‌‌هویت ‌‌ملی ‌‌آنان ‌‌پررنگ‌‌تر ‌‌از ‌‌هویت ‌‌قومی ‌‌به‌چشم ‌‌می‌‌خورد.