خلیج فارس از اکوسیستم های دریایی با ارزش می باشد. ورود فاضلابهای صنعتی به ویژه از صنایع پتروشیمی واقع در خط ساحلی خلیج فارس، منجر به آلودگی گسترده آبزیان منطقه شده است. لذا، مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات ساختار بافتی کبد در ماهیان شوریده و بیاح جمع آوری شده از خور موسی، واقع در شمال غربی خلیج فارس، جهت ارزیابی احتمال تأثیر آلاینده های منطقه بر این ماهیان، صورت گرفت. در این مطالعه 50 قطعه ماهی از پنج ایستگاه در خور موسی شامل پتروشیمی، غنام، زنگی، دورق و پاتیل جمع آوری شدند. همچنین، 10 قطعه از هر یک از گونه ها، از خور سجافی بهعنوان ایستگاه شاهد جهت مقایسه با ایستگاه های مورد مطالعه جمع آوری شد. پس از اخذ نمونه از بافت کبد، نمونه ها در فرمالین 15 درصد تثبیت و بر اساس روش های مرسوم بافت شناسی کلاسیک مورد مطالعه قرار گرفت. دژنره شدن سیتوپلاسم، واکوئولاسیون هسته، رسوب هموسیدرین و سلول های خونی تخریب شده از تغییرات بافتی مشاهده شده بود. میزان درجه تغییرات بافتی به دست آمده در ایستگاه های پتروشیمی و پاتیل در هر دو گونه ماهی به طور معنی داری به ترتیب بالاتر و پایین تر از سایر ایستگاه ها بود. در هر دو گونه ماهی بیاح و شوریده تغییرات بافتی مشاهده شده در کبد، با میزان آلودگی ایستگاه ها رابطه داشت. در کل به نظر می رسد کبد شاخص مناسبی جهت ارزیابی آلودگی منطقه می باشد.
