عبدالعلی موحدی نیا

هورمون های محور هیپوفیز-تیروئید نقش مهمی در حفظ شرایط طبیعی بدن مهره داران دارند. از این رو اختلال در عملکرد این محور می تواند بر سایر بخش های بدن تاثیر گذارد. در تحقیق حاضر، 50 قطعه ماهی بیاح نر و ماده (میانگین وزنی2/8 ± 51/45 گرم و میانگین طولی 88/0± 25/16 سانتی-متر) از 5 ایستگاه در خور موسی شامل: 1)پتروشیمی 2)غنام 3)زنگی 4)دورق 5) پاتیل و همچنین 10 قطعه ماهی بیاح نیز از خور سجافی واقع در خور موسی به عنوان ایستگاه شاهد جمع آوری شد. پس از خون گیری و جداکردن پلاسمای خون ماهیان، سطح هورمون های تری یدوتیرونین (T3) و تترایدوتیرونین (T4) به روش الایزا در پلاسمای خون این ماهیان مورد سنجش قرار گرفت. همچنین، نمونه هایی از بافت تیروئید ماهیان اخذ شده، در فرمالین 15 درصد تثبیت گردید و بر اساس روش مرسوم بافت شناسی مورد مطالعه قرار گرفت. در پلاسمای ماهیان جمع آوری شده از ایستگاه پاتیل به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار هورمون های T3 و T4 مشاهده شد. همچنین تغییرات آسیب شناسی بافتی (هیستوپاتولوژیک) مانند خون ریزی در ماهیان صید شده از خور پتروشیمی مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان دهنده اثرات منفی آلاینده های محیطی بر تعادل هورمون های تیروئیدی بود.