جهت شناسایی و بررسی ساختمان اسکلتی خیارهای دریایی سواحل صخره ای جزر و مدی سواحل شمالی خلیج فارس نمونه برداری از 6 ایستگاه (بندر دیلم، بوشهر، بندر دیر، خلیج نایبند، بندر بستانه و بندر لنگه) در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان 1391 صورت گرفت. سرانجام پس از بررسی های ریخت شناختی و میکروسکوپیک انجام شده، دو گونه خیار دریایی با نام های Holothuria parva و Holothuria arenicola از خانواده Holothuriidea شناسایی گردید. گونه پاروآ و آرنیکولا به ترتیب دارای میانگین 52/18 و 29/2 فرد در 200 مترمربع بودند. از نظر ساختمان اسکلتی یا اسپیکول های آهکی که در شناسایی میکروسکوپیک اهمیت بالا دارند مقایسه دو گونه در بخش های قدامی، مخرجی، پشتی، شکمی و تانتاکول ها صورت گرفت که نتایج حاکی از وجود تفاوت های کاملاً مشخص میان دو گونه است. در گونه آرنیکولا بیشترین نوع اسپیکول مشاهده شده در تمامی بخش ها از نوع تکمه ای (اغلب با 3 جفت سوراخ) و در گونه پاروآ از نوع میله ای خاردار بوده است. در گونه آرنیکولا تنوع اسپیکول ها در تانتاکول ها نسبت به سایر بخش ها کمتر بوده و فراوانی اسپیکول های تکمه ای زیادتر است. در گونه پاروآ در تمامی بخش ها اشکال متنوعی از اسپیکول های میله ای خاردار مشاهده شد که تفاوت هایی را در تعداد خارها، موقعیت خار و اندازه دارا بودند. اهمیت بررسی میکروسکوپیک ساختمان اسکلتی خیار های دریایی در تاکسونومی آن ها با مقایسه این دو گونه مشخص گردید.
