جلال آل احمد نویسنده ای است متعهّد و مسئول که رسالت اجتماعی و انسانی خود را روشنگری و کوشش در جهت اصلاح جامعه می داند بنابراین فضای سیاسی- اجتماعی دوران خود و محدودیت ها و کاستی های موجود را تصویر می کند و به چالش می کشد. «مدیر مدرسه» یکی از رمان های موفّق اوست که عرصه را برای انتقادهای اجتماعی و سیاسی نویسنده و شکایتش از نابسامانی جامعه فراهم نموده است. روابط ناسالم اجتماعی، اوضاع ناهموار فرهنگی، عدم توازن اقتصادی اقشار مختلف جامعه، خودباختگی سیاسی و فرهنگی و نومیدی از اصلاح امور، ازجمله مواردی است که می توان آنها را اندیشه ی حاکم و مسلّط بر داستان این کتاب دانست. وی با پردازش این مضامین در قالب داستان یک مدرسه به عنوان مشت نمونه ی خروار، با بیانی ساده و همه فهم درصدد تعمیم معضلات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به کل جامعه است. واقعیّاتی که برگ های فراوانی از تاریخ غم انگیز کشور را به خود اختصاص داده است و او به عنوان یک روشنفکر درصدد برمی آید تا محیط اطراف خود را متحوّل سازد امّا مسیر را چنان ناهموار و پرفراز و فرود می یابد که در چنبره ی فسادهای اداری و اجتماعی، روزمرّگی و عدم تقاضای مردم برای داشتن چشم اندازی روشن و شیفتگی به غرب و مظاهر و مصنوعات آن دیار، گرفتار می شود و چاره را کناره گیری و انزوا می بیند.
