امیرحسین جعفریه

در ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزه ای ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺤﺚ اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺧﺎک و ﺳﺎزه و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮاز ﭘﺎﯾﻪ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزه ﻫﺎ ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزه ﺑﺮ روی ﺑﺴﺘﺮ ﺻﻠﺐ ﻗﺮار دارد اﻣﺎ درواﻗﻌﯿﺖ وﺟﻮد ﺧﺎک در زﯾﺮ ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن و اﻃﺮاف ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روی ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻟﺮزه ای ﺳﺎزه ﺗﺎ ﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ. در ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ ﺑﺮای در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺧﺎک و ﺳﺎزه در اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺮش ﭘﺎﯾﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه اﺳﺖ.در اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻣﺬﮐﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎزه ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺗﺮاز ﭘﺎﯾﻪ از ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺎک اﻃﺮاف ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺑﻮده و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ دﯾﻮار ﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯿﺘﻮان ﺗﺮاز ﭘﺎﯾﻪ را ﺑﻪ ﺟﺎی ﺗﺮاز ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن روی ﺳﻄﺢ ﺧﺎک در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ اﻣﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﮐﻤﯽ و دﻗﯿﻘﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ، در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی اﻧﻮاع ﺳﺎزه و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎک، ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮار ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ، ﺷﺪت ﺗﺤﺮﯾﮏ زﻟﺰﻟﻪ و ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ و ﺳﺎزه، ﭘﺎﺳﺦ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻟﺮزه ای ﺳﺎزه ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺪل ﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎزه ﻫﺎی 7، 10 و 14 ﻃﺒﻘﻪ، ﺑﺎ 1، 2 و 3 ﻃﺒﻘﻪ زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﺗﺤﺖ 7 رﮐﻮرد زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ. در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی ﺣﺎﺿﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮار زﯾﺮ زﻣﯿﻦ 10و 20 ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎک 100و 200 ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﺎزه ﻫﺎ از ﻧﻮع ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺗﺤﺖ رﮐﻮرد ﻫﺎی زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮای ﺳﻄﺢ ﺧﻄﺮ 1 و 2 تحلیل ﺷﺪه اﻧﺪ.ﻣﺪل ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه در ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﺻﻠﺐ، واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺮ روی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺳﻄﺤﯽ و واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺮ روی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺑﺎ ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎک و ﺳﺎزه در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎک ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﻣﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺮروی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺳﻄﺤﯽ ﻗﺮار دارد و ﻓﺎﻗﺪ ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﺮش ﻫﺎ و درﯾﻔﺖ در ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮ زﻣﯿﻦ و ﻃﺒﻘﺎت ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ اﻣﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺎزه ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﯿﺸﻮد ﻃﺒﻘﻪ ی ﺑﺎﻻی زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﺑﺮش و درﯾﻔﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎک ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺑﺮش ﭘﺎﯾﻪ و درﯾﻔﺖ ﻃﺒﻘﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺨﺎﻣﺖ دﯾﻮار ﺟﺎﻧﺒﯽ، ﺳﺎزه ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و در ﻃﺒﻘﺎت ﻣﯿﺎﻧﯽ و ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺑﺮش ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و درﯾﻔﺖ ﻫﻢ ﮐﻢ ﻣﯿﺸﻮد. ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻃﺒﻘﺎت ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯿﺸﻮد و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﺑﺮ ﺑﺮش ﻃﺒﻘﺎت ﻧﺪارد.اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪت ﺗﺤﺮﯾﮏ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺎﺳﺦ و ﺗﻘﺎﺿﺎی ﻟﺮزه ای را در ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺒﻘﺎت اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ. ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن، ﺑﺮش ﭘﺎﯾﻪ و درﯾﻔﺖ ﻃﺒﻘﺎت در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎک و ﺳﺎزه در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎک ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﻣﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺮروی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺳﻄﺤﯽ ﻗﺮار دارد اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ . ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮش ﭘﺎﯾﻪ ﻃﺮاﺣﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد 2800 در ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ دارای ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﺮروی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺳﻄﺤﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ی ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎی ﺑﺪﺳﺖ اﻣﺪه از اﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺪﺳﺖ اﻣﺪه از اﺳﺘﺎﻧﺪارد 2800 ﺑﺮای ﺳﺎزه ﻫﺎی ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﺎ ﻣﯿﺎن ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻی زﯾﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺬﮐﻮر ﻏﯿﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ اﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد.