مقدمه: در سال های اخیر نانو حامل های پلیمری مبتنی بر چیتوسان به دلیل نقش برجسته شان در درمان بیماری ها به عنوان ابزار نوین در تحویل دارو استفاده می شوند. سیلی مارین (SM) آنتی اکسیدانی پلی فنولیک متعلق به گیاه خارمریم می باشد. علیرغم همه مزایای دارویی، سیلی مارین فراهمی زیستی پایینی دارد . هدف از این مطالعه، بررسی اثر آنتی اکسیدانی و ضد التهابی نانوذرات چیتوسان-سیلی مارین (SM-CS-NPs) در مدل ایسکمی/ رپرفیوژن مغزی فراگیر(I/R) رت است. مواد و روش ها: حیوانات به طور تصادفی به 5 گروه: کنترل، I/R، آسپیرین،SM و SM-CS-NPs تقسیم شدند. آسیب مغزی I/R از طریق ده دقیقه انسداد دو طرفه شریان کاروتید (BCCAO) و سپس رپرفیوژن در موش های صحرایی القا شد. آسپیرین،SM و SM-CS-NP به مدت 14 روز قبل از القا I/R به رت ها گاواژ شدند. 24 ساعت بعد از القا I/R، تمام موش ها به منظور اندازگیری میزان افسردگی و اختلالات یادگیری تحت آزمون های شنا اجباری، تعلیق دم و شناسایی شی جدید قرار گرفتند. سپس فعالیت آنزیم-های SOD، CAT،GRx ، GPx، پراکسیداسیون لیپید و همچنین بیان ژن های IL-6 و TNF-a مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج: مطالعه ما نشان داد که القاI/R موجب افزایش معنی دار رفتارهای افسردگی، اختلالات یادگیری و حجم ضایعه مغزی همچنین کاهش فعالیت آنزیم های SOD، CAT، GRx و GPx می شود همچنین بیان ژن های IL-6 و TNF-α را افزایش داد. پیش تیمارSM-CS-NPs به طور قابل توجهی رفتارهای افسردگی و اختلالات یادگیری را بهبود می بخشد و استرس اکسیداتیو و التهاب در رت القا شده با I/R (p < 0.001) را کاهش می دهد. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می دهد که پیش تیمار با SM-CS-NP می تواند به طور موثری از آسیب های اکسیداتیو و التهابی ناشی از I/R جلوگیری کند. و برای کاهش اثرات منفی I/R مناسب باشد.
