اکبر حاجی زاده مقدم

اختلالات طیف اوتیسم (ASD ها) با تغییرات اجتماعی، رفتارهای تکراری و اضطراب مشخص می شود. قرار گرفتن در معرض ولپروئیک اسید (VPA) باعث ایجاد رفتار های شبه اوتیسم در موش های صحرایی می شود که شبیه علائم اوتیسم در انسان است. سماق (Rush coriaria L.) دارای عملکرد مختلف فارماکولوژیکی شامل فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. مطالعات نشان داده است که عصاره سماق دارای سطح بالایی از پلی فنل ها مانند اسید گالیک، تانن های هیدرولیز شده، آنتوسیانین ها و فلاون ها است. در این مطالعه اثرات سماق و نانوفیتوزوم سماق بر تغییرات مرگ سلولی آپوپتوزی قشر مغز، شاخص های آنتی اکسیدانی،رفتارهای تعامل اجتماعی و اضطراب در مدل حیوانی اوتیسم بررسی شده است. موش های ماده باردار به دو گروه دریافت کننده VPA وگروه کنترل تقسیم شدند. موش ها درگروه ولپروئیک اسید در روز 5/ 12بارداری 500 میلی گرم بر کیلوگرم VPAرا به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. موش های نوزاد 21روز پس از تولد از مادر جدا شدند. نوزادان نر در گروه کنترل به گروه های کنترل و کنترل مثبت تقسیم شدند که به ترتیب آب مقطر و 20 میلی گرم بر کیلوگرم نانو فیتوزوم سماق دریافت کردند. نوزادان دریافت کننده VPA به پنج گروه تقسیم شدند: گروه های VPA، VPA تیمار شده با عصاره سماق (SE) و نانو فیتوزوم سماق با دوزهای (20 و 40mg / kg) از روز 21تا 51 بعد از تولد تیمار شدند. آزمون رفتاری شامل تست های تعامل اجتماعی و زمینه باز در روز47-51 پس از تولد انجام شد. نشانگرهای استرس اکسیداتیو مانند پراکسیداسیون لیپید، سطح گلوتاتیون، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز و بیان ژن های کاسپاز 3 و بکس در روز52 پس از تولد محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که درمان با سماق در غلظت 20 میلی گرم بر کیلوگرم، اضطراب و فعالیت آنزیم های GRx و GPX را در مدل رت مبتلا به اوتیسم بهبود می بخشد (05/0 p ) همچنین درمان SE (40 میلی گرم بر کیلوگرم) باعث بهبود اضطراب و رفتارهای اجتماعی و فعالیت آنزیم های GRx، SOD و کاتالاز در مدل اوتیسم شد (001/0 p ).نانوفیتوزوم سماق در غلظت 20و40 میلی گرم بر کیلوگرم باعث افزایش تعامل اجتماعی، اضطراب و سطح مالون دی آلدئید همراه با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون ردوکتاز و گلوتا