مقدمه و هدف: نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم یکی از پرمصرف ترین نانو ذرات است که در زیست پزشکی، لوازم آرایشی و صنعت استفاده میشوند. علی رغم این چندین مطالعه نشان داده که این نانو ذرات می توانند موجب آسیب به هیپوکمپ شوند. سیلیمارین، فلاونولیگنانی است که از دانههای گیاه خارمریم (Silybum marianum) به دست میآید و به خاطر دارا بودن خاصیت مهار رادیکال های آزاد، به عنوان آنتیاکسیدان عمل میکند. هدف از این مطالعه بررسی اثر سیلیمارین بر بهبود اختلالات یادگیری و حافظه القا شده با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم) (TiO2 است. مواد و روشها: در این پژوهش موش های صحرایی نر به چهار گروه کنترل، شم، مسموم شده با نانو Tio2، (تجویز خوراکی نانو Tio2 با غلظت 150 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت سه هفته) و گروه مسموم تیمار شده با سیلیمارین (تجویز خوراکی به مدت سه هفته) تقسیم شدند. به منظور بررسی اثر تخریبی نانو ذرات TiO2 بر حافظه موش صحرایی نر و درمان آن با سیلیمارین از روش یادگیری احترازی غیرفعال (passive avoidance) توسط دستگاه شاتل باکس (Shuttle box) استفاده شد. نتایج: این مطالعه نشان داد که مصرف خوراکی نانو ذرات TiO2 موجب کاهش معنی دار تأخیر در زمان ورود به اتاقک تاریک و افزایش ماندن در اتاق تاریک نسبت به گروه کنترل می شود (001/0>p) و تیمار با سیلیمارین سبب برگشت این شاخص ها به سطح کنترل می گردد (001/0>p). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که سیلی مارین احتمالاً به واسطه خواص آنتی اکسیدانی خود باعث بهبود اختلال حافظه و یادگیری القاء شده با نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم میشوند.