اکبر حاجی زاده مقدم

کتامین با برهم زدن تعادل آنتی اکسیدانی بدن باعث استرس اکسیداتیو می‌شود. اسکیزوفرنی (SCZ) یک بیماری روانی است که حدود یک درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با علائم مثبت، منفی و شناختی ظاهر می‌شود. N.Commune خانواده‌ای از سیانوباکترها است که حاوی ترکیبات بیولوژیکی موثری مانند آنتی اکسیدان‌ها، عوامل ضد‌التهابی و محافظ سیستم عصبی است. هدف از این مطالعه تجربی، بررسی تأثیر عصاره Nostoc Commune بر اختلالات شناختی ناشی از کتامین و استرس اکسیداتیو هیپوکامپ بود. در این مطالعه 50 موش به‌ طور تصادفی به پنج گروه کنترل، بیماری، بیمار تیمار شده با 10میلی گرم بر کیلوگرم آری-پیپرازول، بیمار تیمار‌شده با 70 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره نوستوک کمون و بیمار تیمار شده با 150میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره تقسیم شدند. برای ایجاد مدل حیوانی SCZ از KET استفاده شد و به همه گروه‌ها به جز گروه کنترل تزریق شد. (14روز و داخل صفاقی). سه گروه از این حیوانات به مدت 14 روز عصاره و آریپی پیرازول خوراکی دریافت کردند. در پایان مطالعه، اختلالات شناختی با استفاده از آزمون شی جدید اندازه‌گیری شد. سپس فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (SOD،CAT، GRX) در بافت هیپوکامپ موش سوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که تزریق کتامین با دوز 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم، باعث کاهش تعداد دفعات و مدت زمان ماندن موش‌ها در کنار شئ جدید نسبت به گروه کنترل شد. همچنین سبب کاهش معنی‌دار سطح CAT (٠١/٠p<)، SOD و نیز GRx (٠5/٠p<) نسبت به گروه کنترل شد. تیمار با عصاره 70 میلی‌گرم برکیلوگرم، سبب افزایش تعداد دفعات و مدت زمان ماندن موش‌ها در کنار شئ جدید (٠5/٠p<) نسبت به گروه بیمار در تست شناسایی شئ جدید شد. تیمار با عصاره دوز 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم باعث افزایش مدت زمان وتعداد دفعات ماندن موش‌ها نزد شئ جدید (٠٠١/٠p<) نسبت به گروه بیمار در تست شناسایی شئ جدید شد. همچنین سبب افزایش سطح CAT (٠5/٠p<) و SOD (٠٠١/٠p<) نسبت به گروه بیمار شد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که عصاره نوستوک کمون به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، عملکرد موثری در بهبود علائم بیماری اسکیزوفرنی دارد و با تعدیل سطح فعالیت شاخص‌های آنتی‌اکسیدانی باعث کاهش استرس ‌اکسیداتیو می‌شود و اختلالات رفتاری نظیر اختلالات شناختی و یادگیری را در موش‌ها بهبود می‌بخشد.