یکی از بحران های عصر حاضر، افزایش آستانه نابسامانی های روحی و رفتاری بخش قابل توجه انسان هاست. برخی مکاتب فکری در پی گره گشایی آن برآمده اند ولی نه تنها راهی برای درمان نبوده اند بلکه دردی شدند بر دردهای گذشته. علت اصلی این ناکامی ها، عدم شناخت جامع از زوایای وجودی انسان است. وقتی انسان با معیار حیوانی سنجش شود، نتیجه ای جز آرامش جسمانی و یا ظاهری موقت نخواهد داشت. به همین دلیل مهم و ضروری است با شناختی جامع به چگونگی شکل گیری سرور در آدمی پرداخته شود. این نوشتار با تکیه به منابع کتابخانه ای با روش توصیفی-تحلیلی در پی واکاوی دیدگاه سهروردی و مولوی درباره فرایند شکل گیری سرور نفسانی در انسان می باشد. یافته های این تحقیق ما را به این مهم می رساند که عدم شناخت جامع انسان موجب معظلات و ناآرامی های انسان در عصر حاضر شده است. هر یک از سهروردی و مولوی با اشاره به مبانی اصیل الهیاتی، پرداختن به بعد مادی و عدم توجه به نفس را عامل مهمی در این مشکل می دانند. هر چند روش پرداختن به مباحث الهیاتی در آثار الهیاتی سهروردی و مولوی متفاوت است ولی گزاره هایی مانند صبر، توکل، ریاضت، دعا و انس با قرآن را از عوامل مهم سرور نفسانی دانسته و عواملی مانند منفی نگری، شهوت پرستی، توجه و اصالت به مادیات را از موانع آن تلقی نمودند.
