عدالت ورزی یکی از شاخصه های ذاتی عقلانیت است. این عقل می تواند با تفکیک حق و باطل مسیر را برای بندگی و رسیدن انسان به قرب الی الله هموار کند. گرچه انسان ها در بهره مندی از این موهبت و حجتِ الهی یکسانند ولی تنها عده ای مصداق خلیفه الهی گشته و به مقام والای انسانیّت دست می یابند. با تأمّل و تعمّق در سخنان امام علی(ع) به عنوان انسان کامل می توان دریافت که برخی عوامل فردی و اجتماعی می تواند در عدالت ورزی اختلال ایجاد کرده و این مهم را تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی در پی شناخت مبانی فردی تاثیرگذار در انحراف انسان از عدالت است. به عنوان نمونه، شیطان با وسوسه و القائات، انسان را به پیروی از هوای نفس واداشته و توجه او را به ذخارف دنیایی جلب و او را به دنیا مشغول می کند. با این رویکرد، غفلت به سراغ انسان آمده و سرانجام او را به بی عدالتی در زندگی واردار خواهد کرد.