مجتبی محسنی

سیانید ترکیبی خطرناک برای موجودات زنده است. ترکیبات سیانیدی به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته و موجب آلودگی محیط زیست می‌شود. تجزیه زیستی بهترین روش برای از بین بردن سیانید در پساب صنایع و معادن می‌باشد. جداسازی باکتری‌های تجزیه کننده سیانید در شرایط قلیایی از خاک آلوده و مطالعه توانایی آن‌ها در تجزیه سیانید، از اهداف این پژوهش بود. نمونه‌های خاک آلوده به سیانید در محیط کشت معدنی حداقل و حاوی 3/4 میلی مولار پتاسیم سیانید، غنی‌سازی شد. سپس تجزیه سیانید و تولید آمونیاک در محیط رشد به روش پیکریک اسید و نسلر، سنجیده شد. هم‌چنین توانایی باکتری جداشده در استفاده از ترکیبات مختلف سیانیدی بررسی شد. با روش غنی سازی متوالی، جدایه باکتریایی با توانایی تجزیه سیانید در شرایط قلیایی، جداسازی شد و MF3 نامگذاری شد. جدایه MF3 توانست سیانید موجود در محیط رشد را در شرایط قلیایی و پس از 36 ساعت تجزیه کند. نتایج نشان داد که کاهش غلظت سیانید با افزایش غلظت آمونیاک در محیط رشد و نیز رشد MF3، ارتباط مستقیم داشت. هم‌چنین باکتری جداشده، توانایی استفاده از ترکیبات مختلف سیانیدی به عنوان تنها منبع کربن و نیتروژن را نشان داد. بررسی توالی ژن 16S rDNA و رسم درخت فیلوژنی نشان داد که جدایه MF3 دارای 99 درصد هومولوژی با باسیلوس سافِنسیس (Bacillus safensis) بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که جدایه MF3، گزینه مناسبی برای تجزیه زیستی سیانید در شرایط قلیایی است. این باکتری می‌تواند برای حذف سیانید از پساب صنایع و مکان‌های آلوده، معرفی شود.