ابراهیم صالحی عمران

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود و مطلوب برنامه درسیِ آموزش برای دوره ابتدایی و تحلیل محتوای آن در کتاب های پایه ششم ابتدایی تدوین شده است. طرح پژوهش حاضر، ترکیبی از نوع همزمان کمی است و هیچ کدام بر دیگری ارجحیت و پیشی ندارد. در بخش اول، روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری آن، 250 نفر معلمان (به استثناء معلمان ورزش و پرورشی) دوره ی ابتدایی دولتی و غیردولتی شهر بابلسر است، که طبق جدول مورگان، 148 نفر بر اساس روش نمونه گیری تصادفی نسبتی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس، جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه بر اساس نظر اساتید تأیید و پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ بالای 92/0 به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (درصد فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون t و کالموگروف-اسمیرنوف و ویلکاکسون یک نمونه ای و دو نمونه ای) استفاده شده است و داده ها به کمک نرم افزار spss ورژن 22 تحلیل شده اند. یافته ها نشان داد، سطح معناداری محاسبه شده بین دو وضعیت موجود و مطلوب 001/0 است (p < 0/05). نتایج این بخش بیانگر این مطلب است که، از نظر معلمان وضعیت موجود برنامه درسی آموزش برای توسعه پایدار به طور معناداری کمتر از وضعیت مطلوب است و جهت رسیدن به جایگاه مطلوب، باید برنامه درسی دوره ابتدایی مورد بازنگری قرار گیرد و به هر یک از چهار بعد توسعه پایدار در برنامه درسی دوره ابتدایی بیشتر از وضعیت فعلی توجه شود. در بخش دوم، روش پژوهش تحلیل محتوا می باشد. جامعه ی آماری این بخش کتاب های پایه ششم ابتدایی (به استثناء ریاضی) در سال تحصیلی1400-1399 بوده است. روایی چک لیست بر اساس نظر اساتید تأیید و پایایی آن با ضریب توافقی، 77/0 به دست آمده است. جهت تحلیل داده ها در این بخش از روش آنتروپی شانون استفاده گردید. یافته ها نشان داد، در مؤلفه اقتصادی به شاخص «مصرف پایدار» با ضریب اهمیت «422/0» بیشترین توجه و به شاخص« فقر وبرابری» با ضریب اهمیت «279/0» کمترین توجه صورت گرفته است؛ در مؤلفه اجتماعی به شاخص «بهداشت» با ضریب اهمیت «265/0» بیشترین و به شاخص های «ساختن جوامع»، «ایدز وسلامت باروری»، «حکومت خوب» و« برابری جنسیت»، با ضریب اهمیت «000/0» کمترین توجه صورت گرفته است؛ در مؤلفه فرهنگی به شاخص «میراث فره