1403/02/08
غلامرضا پیروز

غلامرضا پیروز

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی:
تلفن: 011-3530-2661(011-3528-0967)

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی معنی شناختی حسن تعبیرات مرتبط با مرگ در غزلیات حافظ
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
حافظ؛ مرگ؛ زندگی؛ حسن تعبیر؛ قبح تعبیر
سال 1394
مجله مجله فصلنامه تخصصي زبان و ادبيات فارسي ادب پژوهشي(دانشگاه گيلان)
شناسه DOI
پژوهشگران غلامرضا پیروز ، منیره محرابی کالی

چکیده

مرگ واژه­ای ناخوشایند و نامطلوب است و در اغلب زبان­ها از گفتن صریح این واژه پرهیز، و برای اشاره به آن، از فرآیند حسن تعبیر استفاده می­کنند. حسن تعبیر عبارت است از کاربرد عبارت و کلمه­ای نیکو به جای واژه­ا­ی ناخوشایند. در این نوشتار، چگونگی سخن گفتن از مرگ در غزلیات حافظ براساس مقوله حسن تعبیر مورد بررسی قرار می­گیرد. شگردهای بسیاری در ایجاد حسن تعبیر دخیل­اند. مؤلفه­هایی که حافظ برای ایجاد حسن تعبیر به کار می­گیرد، عبارت اند از: وام واژه، واژگان کلی، عبارات اشاره­ای، رد خُلف، استلزام معنایی، ترادف، متناقض­نما، تلویح، لحن و قید حالت. این مؤلفه­ها بیانگر غلبه شور زندگی بر مرگ در اندیشه حافظ است. قبح تعبیر هم که نقطه مقابل حسن تعبیر است، در سخن حافظ بسیار اندک است و عواملی چون شرایط نامساعد روحی، مقابله با دشمن، تذکر و هشدار و مبالغه در عشق در ایجاد آن نقش دارند.