ناصر جعفری

از آنجا که انسان جزئی از طبیعت است به طور مسلم برای هر بیماری، طبیعت گیاه مداوای آن را عرضه کرده است و نیز گیاه به عنوان منبع اصلی تامین غذای بشریت به شمار می رود. گیاهات دارای تعداد کثیری از مواد شیمیایی مفید می باشند که این مواد تحت عنوان متابولیت های ثانویه از آنها یاد می شود. هر ماده ای که در گیاه پیدا می شود دارای نقش خاصی در گیاه می باشد که ممکن است خواص دارویی آن برای بشریت مفید می باشد. مواد موثره گیاهان دارویی شامل دو نوع اند: نوع اول، موادی که حاصل سوخت و ساز اولیه هستند که جزو مواد مورد نیاز حیاتی گیاه به شمار می رود که در همه ی گیاهان سبز با عمل فتوسنتز بوجود می آیند. نوع دوم، مواد حاصل از سوخت و ساز ثانویه می باشد. این تولیدات ظاهرا اغلب برای گیاه بدون فایده هستند ولی برعکس اثرات درمانی آنها قابل توجه است. این ترکیبات شامل: اسانس های روغنی یا اسانس های طبیعی، رزین ها و آلکالوئید های مختلف می باشد. عموما این مواد در حالت طبیعی به طور خالص یافت نمی شوند بلکه به حالت ترکیب با عناصر دیگری همراه اند که به صورت مکمل اثرات آنها را تقویت می کنند. با این حال حتی اگر گیاه دارویی فقط یک ماده ی فعال داشته باشد بازهم اثر آن بر روی بدن انسان مفیدتر از همان ماده در حالت بدست آمده از سنتز شیمیایی است. 5- فرضیه های پژوهش: (در صورت لزوم) کیفیت خواص دارویی و مواد موثره گیاه زعفران خزری با توجه به تغییرات عوامل محیطی و ادافیکی تغییر می یابد. 6- اهداف پژوهش: بررسی کیفیت خواص دارویی وابسته به عرض جغرافیایی متفاوت بررسی تغییرات میزان مواد موثره گیاه با توجه به تغییرات عوامل محیطی و ادافیکی 7- روش پژوهش: گیاه مورد استفاده در این تحقیق، زعفران خزری نام دارد. گیاه زعفران خزری به عنوان یکی از گونه های انحصاری ایران ، گیاهی یکساله و متعلق به تیره ی زنبق می باشد که گیاهی خواراکی محسوب می شود. فصل گلدهی آن مهر و آبان می باشد. مطالعات فیتوشیمیایی اندکی که روی این گیاه صورت گرفته حاکی از حضور ترکیباتی چون فنول، فلاونوئیدی، عملکرد ضد باکتری و آنتی اکسیدانتی آن می باشد. زعفران خزری یکی از گونه های نزدیک به زعفران خوراکی Crocus sativa می باشد که به منظور عصاره گیری، از اتانول آب با نسبت 7525 درصد استفاده می شود. 200 گرم از پودر خشک شده با 2 لیتر از حلال مخلوط شده و سپس از 24 ساعت صاف می