1403/02/10
محسن نورائی

محسن نورائی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0002-9216-3469
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 01135302605

مشخصات پژوهش

عنوان
جریان‌شناسی تفسیر عصری(مبانی، روش‌شناسی و آسیب‌شناسی)
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
جریان شناسی، تفسیرعصری، آسیب شناسی، هرمنوتیک، تفسیر صحیح، مبنا و روش
سال 1402
پژوهشگران شهربانو عباس زاده(دانشجو)، محسن نورائی(استاد راهنما)، سید محسن موسوی(استاد مشاور)

چکیده

بحث جریان شناسی و تفسیر عصری(عصر حاضر) پیشینه‌ی دو دهه‌ای دارد. جریان شناسی تفسیر عصری یکی از اموری است که در شناخت تفسیر عصری و بررسی نقاط قوت و ضعف آن ضرورت دارد. آشنایی مسلمانان با فرهنگ‌های مختلف و علوم گوناگون باعث شکل‌گیری تفسیری به نام عصری بر مبنای توجه به نیازهای انسان در عصر حاضر شد. آنچه باعث آسیب‌ها در این زمینه شد، اغراق در توجه به نیازهای مادی انسان و دور شدن از اهداف هدایتی قرآن هست که باعث بروز تفاسیر عصری افراطی و مادی‌گرا و.. شد. آنچه باعث بررسی این موضوع شد، عدم منبع کامل و صحیح در این زمینه بود، و تمام منابع در این حوزه به طور پراکنده و عاری از صحت و سقم آن، مطالبی نقل کرده‌اند که حتی گاهی با ظاهر قرآن و روایات، مخالف هست. زدودن تفسیر عصری از این انحرافات و ارائه یک راهکار و روش صحیح از اهداف این پژوهش است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ضمن نقد و بررسی جریان‌های ضعیف(که به اشتباه تفسیر عصری خوانده‌اند)، در پی معرفی مبانی درست و روش صحیح با توجه به قرآن و روایات هست؛ چیزی که در تفاسیر و منابع سابق اتفاق نیفتاده است. بهترین روش در این زمینه این است که براساس عقل و اجتهاد و مراجعه به روایات و ظاهر آیات (بهترین شاهد) باشد. آنچه در بحث آسیب‌شناسی به آن می‌رسیم این است که اصل هدف و بطن آیات ثابت هست و فقط در طول دوران مصادیق و احکام آن عوض می‌شود و مفسر باید هوشیار باشد که بتواند این تناسب را درست رعایت کند تا به خاطر مصادیق مختلف، آیات الهی را تفسیر به رای نکند و به انحراف نرود. در نتیجه از جمله مواردی که از این آسیب‌ها جلوگیری می‌کند، داشتن مبنا و روش صحیح و هدف قرآنی و دینی هست تا از اصل و هدف قرآن دور نشویم. لذا بسیاری از تفاسیری که به عنوان تفسیر عصری شناخته شده‌اند از حوزه تفسیر عصری خارج می‌شوند.