1403/02/07
محمد قمری فتیده

محمد قمری فتیده

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن: 01135302703

مشخصات پژوهش

عنوان
بازنگری ورود آریایی ها به فلات ایران در پرتو آگاهی های جدید ژنتیکی مطالعه ی موردی: گورستان گوهرتپه، بهشهر
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
آریایی، هند و ایرانی، عصر آهن، هاپلوگروه H ، ژنتیک باستانی، جنوب شرق دریای مازندران
سال 1397
مجله پژوهش هاي انسان شناسي ايران
شناسه DOI
پژوهشگران حامد وحدتی نسب ، زهره انواری ، محمد قمری فتیده ، سید امیر شیخ الاسلامی ، محمدتقی اکبری ، نغمه لسانی

چکیده

مسئله ورود مهاجرانِ آریایی به فلات ایران همواره از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است. گرچه پژوهش های دیرپای زبان شناسی و بعدها باستان شناسی نتوانست به طور قطع به مجادله پیرامون این موضوع خاتمه دهد اما ژنتیکِ جمعیت ها و به ویژه ژنتیک باستانی توانست تا حدود زیادی سهم باستان شناسی، انسان شناسی و زبان شناسی را در این بحث روشن کرده و نتایج کاربردی و روشنی درباره ی منشاء، مهاجرت و سهم خزانه ژنتیکی ایرانیان از این مردمان مهاجر ارائه نماید. در این پژوهش نتایج استخراج موفقیت آمیز DNA باستانی از استخوان های انسانی منتسب به عصر آهن (هزاره نخست پیش از میلاد و بلافاصله پس از ورود مردمان آریایی به ایران) محوطه ی گوهرتپه در جنوب شرق دریای مازندران ارائه شده است. مقایسه ی شناساگرهای ژنتیکی مردمان عصر آهن این محوطه با مردمان پیش از عصر آهن و همچنین ساکنین امروزین این ناحیه ی جغرافیایی، درکنار مروری اجمالی بر نتایج ژنتیکِ باستانی مردمان ایرانی که توسط متخصصین دیگر انجام پذیرفته، همگی در تایید این گزاره هستند که گرچه تأثیر جمعیت هایی که در تاریخ، آریایی خوانده شده اند بر خزانه ی ژنتیکی ساکنین بومی سرزمین ایران چندان قابل توجه نبوده، ولی نمی توان اثرات فرهنگی چشمگیر این مهاجرت شامل زبان و آرایه های آئینی جدید را نادیده انگاشت. به نظر می رسد مردمان امروزین ساکن در ایران اساساً نوادگان هزاران نسل از دودمانی هستند که ریشه در پارینه سنگی جدید (حوالی 40 هزار سال پیش) داشته و در ادوار سپسین با تأثیرپذیری از دیگر فرهنگ های مهاجر، در نهایت پدیدآورنده ی هویت زیستی-فرهنگی ساکنین امروزین فلات ایران گردیده اند.