از نخستین منظومه های داستانی فارسی مصور که در قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم سروده شده تنها یک اثر به نام ورقه و گلشاه است. این منظومه «مجموعه ای است که باید آن را مظهر آمیزه عشق و حماسه دانست. اولین منابع مانوی، که به دست محققان رسیده است مربوط به منطقه تورفان در شرق آسیای مرکزی است ، که معلوم شده است غنی ترین منبع متون هنر مانوی است. دو سبک مشخص در نقاشی های مانوی تورفان دیده می شود : 1- سبک آسیای غربی به ویژه سبک ایرانی که در نگارگری دوره اسلامی قابل مشاهده است 2- سبک چینی که در پارچه ها و نقاشی های دیواری چین وجود دارد. هدف این مقاله، بررسی تداوم ویژگی های نقاشی مانوی در دوره های اسلامی، به ویژه هنر سلجوقی است. بدین منظور نگاره های ورقه و گلشاه دوره سلجوقی، با نقاشی های تورفان مانوی مورد تطبیق قرار گرفته اند. از میان 71 نگاره ورقه و گلشاه ، چند نگاره را که کمتر مخدوش شده اند و ویژگی های قابل تأمل تری را برای بررسی دارند به منظور شناخت ویژگی های نگارگری در دوران سلجوقی در نظر گرفته شده اند. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و جهت اثبات فرضیه ها، ملزم به تطبیق عناصر تصویری بوده است. پس از تطبیق نگاره های ورقه و گلشاه ، و نقاشی ها و دیوارنگارهای یافت شده از تورفان، بن مایه ها، استمرار نقوش، عناصر و تزئینات به کار رفته شده در نقاشی ها، چهره ها، حالات پیکره ها و پوشاک دیوارنگاره های مانوی بر نگاره های پس از اسلام در دوره سلجوقی و نگارگری منظومه ورقه و گلشاه، مورد مطالعه این مقاله، کاملاً مشهود است.
