فتانه محمودی

در این پژوهش سعی شده تا هنر نگارگری در دو مکتب سلجوقی (مورد مطالعه کتاب ورقه و گلشاه) و مکتب بغداد ( مورد مطالعه کتاب مقامات حریری) مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته و نتایج این بررسی، توسط پژوهشگر استخراج گردد. مطابق بررسی و تحلیل های صورت گرفته تشابه و تفاوت های نگاره های مقامات حریری و ورقه و گلشاه در سه بخش معنای اولیه، معنای نمادین و معنای نهایی مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که در هر دو کتاب مورد مطالعه پس زمینه دیده شده است و تنها عناصر اصلی و مهم تصویر شده اند. در هر دو کتاب جنبه معنایی نگاره اولویت داشته است و به طور کامل به متن وفادار نبودند. نورپردازی در هر دو مورد تخت و بدون سایه بوده است و عناصر طبیعی در هر دو کتاب نمادها بر پایه دیدگاه عرفانی انتخاب شده به طوریکه مفاهیم انسانی و معنوی را ستایش می کند. چهره پردازی در مقامات حریری واقع گرایانه بوده در صورتیکه در ورقه و گلشاه چهره ها تقریبا به یک شکل کشیده شده اند. فضای رنگ پردازی ورقه و گلشاه جذابیت بیشتری در مقایسه با رنگ های طیف خاکستری مقامات حریری داشته است و در مقابل مقامات حریری کادربندی مشخص تری دارد. نمادهای ورقه و گلشاه ترکیب مفاهیم عاشقانه و عارفانه بوده است اما در مقامات حریری صرفا معرف عرفانی مورد بحث می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و با رویکرد ایکونولوژی می باشد.