فتانه محمودی

در نقد ادبی به جنبه های مختلف متن از جمله ابعاد تاریخی، اجتماعی، زیباشناسی و نیز اندیشه های نهفته در لایه های زیرین متن پرداخته میشود. نقدد زن محور )فمینیستی( نیز یکی از شاخه هایی نقد ادبی است که به بررسی رابطه ی متن ادبی با اندیشدههدا و دیدگاههای فمنیستی میپردازد و نشان میدهد که تصویر ارائه شده از زنان تا چه حد به تصویر واقعی آنان نزدیک است. بیشتر شعرا و نویسندگان ادبیات ایران و جهان، مرد بوده اند و تفکر مرد سالارانه بر آثارشان سایه افنکنده است و زنان را مورد ظلم و تحقیر قرار داده و حقوق زنان را نادیده گرفته اند. مرزبان نامه و کلیله و دمنه از متون و آثار ارزشمند ادب فارسی، که در برخی از داستانهایش شخصیت زنانی ترسیم شده که تحلیل موقعیت آنها در داستان، بیانگر ر تفکر حاکم بر اندیشه های اجتماعی دوره تاریخی خلق اثر است. داستانهای زن محور مرزبان نامه و کلیله و دمنه داستان هایی در دو محور زن ستیز و زن ستا هستند. و آثار زن ستا از آن رو که صفات نیک زنان را می ستایند داستانهای ارزشمند از دیدگاه نقد فمنیستی به شمار میآیند. در این مقاله تلاش شده با بررسی و تحلیل آثار این متون کهن، موقعیت زندان را تا حد امکان در دوره ی خلق اثر تبیین نماید.