ولی اله دبیدی روشن

هدف: این پژوهش با هدف مرور سیستماتیک مطالعات انجام گرفته در زمینه اثرات سازگاری با تمرین هوازی و مقاومتی بر شاخص اتساع عروقی وابسته به جریان خون انجام پذیرفت. روش: جهت انجام پژوهش حاضر، اتساع عروقی وابسته به جریان خون به عنوان شاخصی معتبر برای عملکرد اندوتلیال عروق انتخاب گردید. جستجو در پایگاههای اطلاعاتی Pubmed، sciencedirect، Scopus، Web of science، SID، Magiran و google Scholar با کلمات کلیدی مشخص شده بین مقالاتی که در سالهای 1986 تا 2016 به زبان های فارسی و انگلیسی منتشر شده بودند، انجام پذیرفت. بعد از غربالگری اولیه، بررسی متن کامل و ارزیابی نقادانه مطالعات، مقالاتی که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: از تعداد 1562 مقاله ای که مورد ارزیابی قرار گرفتند، 23 مطالعه معیارهای ورود به مرور سیستماتیک را کسب کردند. از بین مقالات وارد شده، تعداد 14 مطالعه که شامل 17 کارآزمایی با معیارهای ورود به فراتحلیل بود مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج متاآنالیز مطالعات نشان داد که روش های مختلف تمرینی می تواند موجب بهبود شاخص اتساع عروقی وابسته به جریان خون در آزمودنی های سالم (SMD= 0/84, 95 % CI 0/55–1/13, p=0/001) و افراد مبتلا به بیماری شریان کرونر (SMD= 0/49, 95 % CI 0/30–0/68, p=0/001) گردد. اگرچه اندازه اثر بدست آمده برای ورزش های مختلف با هم متفاوت است اما باتوجه به تعداد پایین مطالعات، نمی توان در مورد برتری یک روش تمرینی اظهارنظر قطعی نمود. نتیجه گیری: تمرینات ورزشی می تواند در بهبود عملکرد اندوتلیال عروق مؤثر باشد اگرچه هنوز در این زمینه نیاز به مطالعاتی با کیفیت بالا و حجم نمونه کافی احساس می شود.