ولی اله دبیدی روشن

هدف: هدف از انجام این پژوهش، فراتحلیل مطالعات انجام گرفته در زمینه اثربخشی تمرینات مختلف ورزشی بر عملکرد اندوتلیال عروق می باشد. روش: برای بررسی مطالعات انجام شده در زمینه عملکرد اندوتلیال عروق جستجو در پایگاههای اطلاعاتی Pubmed، ScienceDirect، Scopus، Web of Science، SID، Magiran و Google Scholar با کلمات کلیدی مشخص شده بین مقالاتی که در سالهای 1986 تا 2016 به زبان های فارسی و انگلیسی منتشر شده بودند، انجام پذیرفت. بعد از غربالگری اولیه، بررسی متن کامل و ارزیابی نقادانه مطالعات، مقالاتی که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: از بین مقالات وارد شده، تعداد 14 مطالعه که شامل 17 کارآزمایی با معیارهای ورود به فراتحلیل بود مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج متا آنالیز مطالعات نشان داد که روش های مختلف تمرینی می تواند موجب بهبود شاخص اتساع عروقی وابسته به جریان خون در آزمودنی های سالم (SMD= 0.84, 95 % CI 0.55–1.13, p=0.001) و افراد مبتلا به بیماری شریان کرونر (SMD= 0.49, 95 % CI 0/30–0.68, p=0.001) گردد. اگرچه اندازه اثر بدست آمده برای تمرینات ورزشی مختلف با هم متفاوت است اما با توجه به تعداد پایین مطالعات، نمی توان در مورد برتری یک روش تمرینی اظهارنظر قطعی نمود. نتیجه گیری: تمرینات ورزشی می تواند در بهبود عملکرد اندوتلیال عروق مؤثر باشد اگرچه هنوز در این زمینه نیاز به مطالعاتی با کیفیت بالا و حجم نمونه کافی احساس می شود.