کسب مدارج علمی و همچنین دستیابی به موقعیت های اجتماعی بالاتر، گاهی اوقات موجب بروز نوعی از رفتارهای غیر اخلاقی و نا به هنجار می گردد که در عرف از آن به «سرقت علمی» یاد می شود؛ پدیده ی مذکور در بیشتر جوامع مورد مذمت و نهی قرار گرفته است ؛اما این مقابله با شدت و ضعفی همراه بوده است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، بررسی خواهد شد که فرهنگ جوامع تا چه اندازه بر میزان سرقت علمی و مقابله ی با آن تأثیردارد؟ و اینکه در قوانین موضوعه کشور ایران و کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا چه راهکارهایی جهت مقابله با پدیده ی شوم «سرقت علمی» در نظر گرفته شده است؟ نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که فرهنگ هر جامعه تأثیر به سزایی در میزان سرقت علمی اشخاص آن جامعه دارد و در کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا گذشته از وضع قوانین، تأکید فراوانی بر اعمال سیاست های آموزشی در راستای القای فرهنگ پژوهشی مناسب و کارآمد به جامعه شده است، اگرچه در حقوق ایران نیز قوانین متعددی از جمله قانون عام «حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان» در سال 1348و همچنین قانون نسبتاً خاص «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه ی آثار علمی» در سال 1396 به تصویب رسیده اند؛ که ضرورت دارد به صورت کارآمدتری اجرا گردند. معضل اساسی در این راستا ناشی از اعطای ارزش کاذب اجتماعی به مدارج علمی در جامعه می باشد که برخی اوقات به نقض اصول فرهنگی، نادیده گرفتن ابعاد مادی و معنوی حق مؤلف و درنهایت تحصیل مدارج علمی بدون انجام پژوهش مستقیم و اصیل به وسیله ی برخی اشخاص منجر می گردد.
