رقابتپذیری محصوالت در تجارت خارجی، سبب استفاده بهتر از عوامل تولید و از آنجمله نیروی کار میشود. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر تجارت خارجی بر تغییرات بهرهوری نیروی کار بخشهای مختلف تولیدی ایران است. برای این منظور، با استفاده از رویکرد تحلیل تجزیه ساختاری، اثر تغییرات در تراز تجاری، نسبت صادرات و واردات به تراز تجاری، ساختار صادرات و واردات، میزان تحرک آفرینی تولید کاالهای نهایی، فناوری تولید و اشتغال بر تغییرات بهرهوری نیروی کار بررسی میشود. اطالعات مورد نیاز این تحقیق، از جداول داده- ستانده سالهای 1390 و ،1395 حسابهای ملی و نتایج سرشماری نفوس و مسکن سالهای 1390 و 1395 تأمین میشوند. یافتههای تحقیق نشان میدهند، تجارت خارجی سبب ارتقاء بهرهوری نیروی کار در کشور شده است. عالوهبراین، صادرات بخشها با بهرهوری نیروی کار آنها، رابطه نسبتاً همسو، و در مقابل، واردات کاالها و خدمات با بهرهوری نیروی کار بخشهای تولیدکننده آنها در سالهای مورد مطالعه، رابطه عکس داشته است. به عبارت دیگر، بخشهایی که از بهرهوری نیروی کار باالتری برخوردار بودند، صادرات بیشتری داشتند. در مقابل، بخشهایی که بهرهوری پایینتری داشتند، محصوالت تولید شده در آنها بیشتر با واردات بیشتری روبرو بودهاند. با این حال، این مسأله در سال 1395 در مقایسه با سال ،1390 کمتر مورد توجه قرار گرفته، که این امر سبب شده است تا تغییرات در ساختار صادرات و واردات، سبب کاهش بهرهوری نیروی کار گردد.
