1403/09/03
مهدی شاهرخ

مهدی شاهرخ

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-8137-2102
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: https://www.scopus.com/dashboard.uri/Mehdi_Shahrokh
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی: بابلسر- سه راه دانشگاه- بلوار دانشگاه- پردیس دانشگاه مازندران- دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی- گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن: 01135302205

مشخصات پژوهش

عنوان
ردود الجامی علی الرضی فی شرح الکافیه (باب المرفوعات نموذجاً)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
الکافیه، شرح الجامی، شرح الرضی، الاعتراضات، الانتصار
سال 1403
مجله مجله دواه
شناسه DOI
پژوهشگران حسین یوسفی ، مهدی شاهرخ ، نادر زاهدی فر

چکیده

کتاب «الکافیه» من الکتب القدیمه القیمه فی النحو ألّفه ابن الحاجب المصری فی القرن السابع الهجری وهو کتاب جامعٌ لفروع النحو وقواعده، شاملٌ لأحکامه ومعاقده، متحلٍّ بحُسْن التنظیم والترتیب، مقبولٌ فیما بین الأنام وشائعٌ فی بلاد الإسلام وقد شَرَحَه طائفهٌ من العلماء واشْتَغَلَ بحلّ نکات حواشیه زُمْرَهٌ من الفضلاء حتی المصنِّف نفسه وبلغتْ شروحُه أکثر من مائه وخمسین شرحاً. ومن أهمّ هذه الشروح: الشرحان للرضی وللجامی، اعترض الرضی فی شرحه کثیراً علی ابن الحاجب وفی المقابل حاوَلَ الجامی فی شرحه أن یحلّ اعتراضات الرضی وغیره من شُرّاح الکافیه مدافعاً عن ابن الحاجب، فانتصر له فی دفع الاشکالات. تقوم هذه الدراسه معتمده علی المنهج الوصفی التحلیلی بتبیین وتصنیف انتصارات الجامی لابن الحاجب وتصنیفها فی حلّ اعتراضات الرضی علی الکافیه فی باب المرفوعات. تشیر نتائج الدراسه إلی أنّ اعتراضات الرضی علی إبن الحاجب فی باب المرفوعات تصل إلی خمسه‌عشر، حیث أجاب الجامی عن عشره اعتراضات ولم یجب عن خمسه. وفی هذه الاعتراضات الخمسه عشر رجّح الجامی فی ثلاثه منها ما قاله الرضی، وأما فی الأثنتی عشره من المسائل التی بقیت، فوَافَقَ ابنَ الحاجب؛ فدافع عنه فی عشر مسائل ولم یتعرّض فی اثنتین منها إلی إجابه اعتراضات الرضی، وشرح المتن علی وفق ابن الحاجب فقط. والجامی فی دفع الاعتراضات الوارده علی ابن الحاجب انتهج منهج الاختصار، ولیس فی دأبه التصریح بکلّ الاعتراضات بل یشرح المتن علی وجه یکون سالماً من ورود الاعتراض علیه.