با توجه به اینکه بستر اجتماعی که افراد در آن رشد یافته‌اند، در نحوۀ برقراری تعاملات در خانواده‌ها نقش مهمی دارد، پژوهش حاضر بر آن است تا نقش شبکۀ روابط اجتماعی را در چگونگی شکل‌گیری و وضعیت گفتوگو در خانواده‌های یزدی تبیین کند. بر این اساس، از روش‌شناسی کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای به کار گرفته و با استفاده از نمونه‌گیری نظری، از 31 نفر از زوجین خانواده‌های متعارف شهر یزد مصاحبۀ عمیق انجام شد؛ سپس اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و در قالب 63 مقولۀ فرعی و 22 مقولۀ اصلی دسته‌بندی شد. درنهایت یک مقولۀ هستهای با عنوان «گفتوگو؛ برآیندی از شبکۀ روابط اجتماعی» ارائه شد؛ سپس مدل پارادایمی و طرح‌وارۀ نظری تحقیق ارائه گردید. به‌طور کلی تبیین نتایج نشان می‌دهد که گفتوگو برآیندی از روابط اجتماعی است که زوجین در عرصه‌های گوناگون از گذشته تا به امروز تجربه کرده‌اند. بسترهای فرهنگی و اجتماعی، ازجمله خانوادۀ مبدأ با ایجاد بسترهایی دموکراتیک یا اقتدارگرایانه، بیشترین تأثیرگذاری را بر افراد دارد و پس از آن، گروه‌های دوستی، سیستم تحصیلی، شغلی و محیط زندگی افراد در شکل‌گیری تعاملات و گفتوگو در خانواده، نقش مهمی دارند و آن را تحت تأثیر قرار می‌‌دهند
