۱۴۰۴/۰۲/۰۱
علیرضا نقی نژاد

علیرضا نقی نژاد

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی:
تلفن: ۰۱۱۳۵۳۰۲۴۵۹

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تنوع زیستگاهی در گونه‌های اندمیک خانواده‌های گیاهی Asteraceae، Fabaceae و Scrophulariaceae در ایران
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
گیاهان انحصاری، زیستگاه، تنوع زیستی، حفاظت
سال 1403
پژوهشگران هومن بابانژادافغان(دانشجو)، ناصر جعفری(استاد راهنما)، علیرضا نقی نژاد(استاد راهنما)

چکیده

کشور ایران دارای اقلیم و توپوگرافی متنوعی می‌باشد و از نظر تنوع ‌زیستی بسیار غنی است به طوریکه دو نقطه از ۳۶ نقطه داغ تنوع ‌زیستی متعلق به ایران است. ایران دارای ۸۰۰۰ گونه گیاهی است که از این تعداد تقریبا ۲۵۰۰ گونه اندمیک هستند. گونه‌های اندمیک ویژگی‌هایی دارند که باعث سازگاری آنها به یک محیط خاص می‌شود‌. گونه‌های گیاهی اندمیک معمولاً در برابر تهدیدات انسانی و تغییرات طبیعی آسیب‌پذیرتر هستند؛ بنابراین بیشتر در معرض خطر انقراض هستند. این تحقیق به منظور شناسایی و طبقه‌بندی زیستگاه ۱۱۷۴ گونه اندمیک، اشکال زیستی، مناطق جغرافیایی و تعیین روابط میان اشکال زیستی و زیستگاه گونه‌های اندمیک انجام شد. برای شناسایی زیستگاه از هرباریوم‌های مجازی مهم، مقالات و کتب مختلف استفاده شد؛ همچنین اطلاعات مربوط به خاک نیز برای حدود نیمی از گونه‌های اندمیک بدست آمد. با استفاده از اطلاعات بدست آمده، زیستگاه‌های گونه‌های اندمیک در دو سطح کلان و خرد طبقه‌بندی شدند. زیستگاه‌های کلان شامل علفزارهای استپی، صخره‌ای، جنگلی، درختزار، زیستگاه آشفته، بیابانی و نیمه‌بیابانی، تپه‌های شنی و تالاب‌ها می‌باشند. جهت تعیین روابط میان زیستگاه و اشکال زیستی از آمار توصیفی و آنالیز کای دو پیرسون (Chi-square) استفاده شد. به طور کلی بیشترین تعداد گونه در زیستگاه علفزار استپی با ۱۰۳۱ گونه (۸۱/۸۷ درصد) و صخره‌ای با ۴۴۴ گونه (۸۱/۳۷ درصد) قرار دارند. بیشترین اشکال زیستی متعلق به همی‌کریپتوفیت‌ها با ۸۳۶ گونه (۲۱/۷۱ درصد) و بیشترین پراکنش جغرافیایی گونه‌های اندمیک در منطقه ایرانو-تورانی با ۱۰۹۰ گونه (۸۴/۹۴ درصد) می‌باشد. نتایج آنالیز ارتباط معنی‌داری را بین اشکال زیستی و زیستگاه‌ها نشان داد.